ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အလွမ္းေဝးသလား

အေၾကာ္စံု ေလးငါးခုကို စာ႐ြက္တစ္႐ြက္ျဖင့္ ထုတ္ၿပီး ေဒၚေကာက္က ၀ယ္သူကို လွမ္းေပးလုိက္သည္။ အေၾကာ္ထုတ္ထားသည့္ စာ႐ြက္မွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္မည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦး၏ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးသည့္ လက္ကမ္းေၾကာ္ျငာ ျဖစ္ေနသည္။

“ အခုဆို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ ဓာတ္ပုံေတြနဲ႔ စာ႐ြက္ေတြ အမ်ားႀကီး ေ၀တယ္။ မ်ားမ်ား ေတာင္း ထားလိုက္တယ္။ မီးလည္း ေမႊးလို႔ ရတယ္။ အေၾကာ္လည္း ထုတ္ေပးလို႔ ရတယ္” ဟု မဲဆြယ္ စည္း႐ံုးသည့္ လက္ကမ္းစာေစာင္ျဖင့္ အေၾကာ္ထုတ္၍ လွမ္းေပးလုိက္ရင္း ေဒၚေကာက္က ေျပာသည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေအာင္ေျမသာစံၿမိဳ႕နယ္ သူရဲတပ္ရပ္ကြက္ထိပ္္တြင္ အေၾကာ္ေရာင္းေနသည့္ ေဒၚေကာက္က ထမင္းစားဖို႔ပင္ အႏုိင္ႏိုင္ ျဖစ္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ မဲစာရင္း ၾကည့္ရန္လည္း စိတ္၀င္စားမႈ မရွိဟု ဆိုလိုက္သည္။

ေဒၚေကာက္ အေၾကာ္ေရာင္းလာသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုေက်ာ္္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သလို အိမ္ေထာင္ဘက္ မရွိ ေတာ့သည့္အတြက္ မိသားစု ၇ ဦး၏ စား၀တ္ေနေရးကို ကိုယ္တုိင္ ႐ုန္းကန္ရင္း အလ်င္မီေအာင္ လုပ္ကိုင္ရွာေဖြ ေနရသည္ေၾကာင့္ အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ား အေတြးထဲ၌မရွိဟုလည္း ေဒၚေကာက္က ဆိုသည္။ နံနက္လင္း သည္ႏွင့္ သားသမီးမ်ား ထမင္းနပ္မွန္ဖို႔အေရးကိုပင္ အျမဲတမ္း ေတြးေနခဲ႔ရသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။

သူ႔ အမ်ိဳးသား ေသဆုံးခ်ိန္မွစ၍ အေၾကာ္ေရာင္းကာ ဝင္ေငြရွာၿပီး ေလျဖတ္ေနသည့္ သားအႀကီးေကာင္ အပါအ၀င္ သားသမီးမ်ားကို ရွာေဖြေကၽြးေမြးေနျခင္း ျဖစ္ကာ တကၠသုိလ္တက္ေနသည့္ သားသမီးမ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္။

ေဒၚေကာက္က မဲစာရင္းကိုလည္း စိတ္မ၀င္စား၊ ပါတီ စည္း႐ံုးေရးမ်ားကိုလည္း စိတ္၀င္စားမႈ မရွိ ေသာ္လည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ အသိပညာေပး လက္ကမ္းစာ႐ြက္မ်ား လာေ၀လ်ွင္ေတာ႔ မ်ားမ်ား ေတာင္းတတ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၂၀၁၅ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ လာမည့္ ႏို၀င္ဘာ ၈ ရက္တြင္ က်င္းပမည္ ျဖစ္ၿပီး အေရးႀကီးသည့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ မဲစာရင္းမ်ား စစ္ေဆးရန္ လိုေၾကာင္း ၊ မဲေပးရန္ လိုေၾကာင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အပါအ၀င္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာမ်ားက တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ ပညာေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း မႏၱေလးတုိင္းအတြင္းရွိ သာမန္လူတန္း စားအခ်ိဳ႕ကမူ စိတ္၀င္စားမႈ အားနည္းသည္ဟု တုိင္းေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကူညီေဆာင္႐ြက္ေပးေနသည့္ International Foundation for Electoral System(IFES) က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီႏွင့္ ေမလမ်ားတြင္ ေကာက္ခံထား သည့္ စစ္တမ္းအရ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို စိတ္၀င္စားမႈအျမင့္ဆုံး လူဦးေရမွာ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး စိတ္၀င္စားမႈ ရွိသူ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို အာ႐ုံထားသူ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ လုံး၀ စိတ္မ၀င္စားသူ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိ သည္ဟု သိရသည္။

အဆုိပါ စစ္တမ္းတြင္ပင္  ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ သုံးလအလို၌ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိႏုိင္သည့္ လူဦးေရ စာရင္းကိုလည္း ေကာက္ယူထားရာ အမ်ိဳးသမီး ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ အမ်ိဳးသား ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔မွာ စိတ္၀င္စား ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ အဆုိပါ စစ္တမ္းကို ျပည္နယ္ခုနစ္ခုတြင္ မွတ္တမ္း ေကာက္ယူၿပီး တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာျဖင့္ စစ္တမ္း ၿခံဳငံု ေကာက္ယူထားျခင္းျဖစ္သည္။

မႏၱေလးတုိင္း ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕မွ အေျခခံလူတန္းစား ၁၀ ဦးေက်ာ္ကို ေမးျမန္းၾကည့္ရာ အားလံုးလိုလိုက ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို စိတ္၀င္စားမႈ မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ စိတ္ပါ၀င္စားစြာ မဲေပးသူ အခ်ိဳ႕ပင္ ယခု ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ တက္ႂကြမႈ မရွိသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။

သူရဲတပ္ရပ္ကြက္ရွိ အမွတ္ ၂ ရဲစခန္းေရွ႕တြင္ ဖြင့္ထားေသာ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ရွင္ ကိုမင္းမင္းကလည္း “ဒီလိုပဲ ၂၀၁၀ တုန္းကလည္းလာၿပီး မက္လုံးေတြနဲ႔ အခုလိုပဲ လုပ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ သူတို႔ကို ယုံၾကည္ ၿပီး မဲေပးခဲ႔တယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရပ္ကြက္္အတြက္ ဘာမွ လုပ္ေပးတာ မရွိဘူး။ ေယာင္လို႔ ေတာင္ လွည့္မၾကည့္ပါဘူး။ “ကိုယ့္အလုပ္ ကိုယ္လုပ္၊ ကိုယ္႔ထမင္း ကိုယ္ရွာစားမွ ရမယ္။ဘယ္သူ႔ကိုမွ မဲေပးဖို႔ အစီအစဥ္မရွိဘူး” ဟု ဆိုလုိက္သည္။

မႏၱေလး အေျခစိုက္ အထက္ျမန္မာျပည္ ကိုယ္စားျပဳမည့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ကြန္ရက္ က ခ်မ္းေအးသာစံၿမိဳ႕နယ္၊ ေအာင္ေျမသာစံၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမဳိ႕နယ္တို႔ကို အေျချပဳ ကာေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆိုင္ရာ စစ္တမ္းမ်ား ေကာက္ယူထားရာ လူဦးေရ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က စိတ္၀င္စားမႈ မရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္ဟု  စစ္တမ္းကို ဦးေဆာင္ ေကာက္ယူေနသူ ဦးခင္ေမာင္ထြန္း က ဆိုသည္။

မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ မဲေပးႏုိင္သူဦးေရ ၄၁ သိန္း ရွိေနၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေလ႔လာ ေစာင့္ၾကည့္ေရး ကြန္ရက္မွ ၿမိဳ႕နယ္ ခုနစ္ၿမိဳ႕နယ္ကို အေျခခံ ေကာက္ယူျခင္း ျဖစ္ကာ လက္ရွိတြင္ သံုးၿမိဳ႕နယ္ ေကာက္ယူၿပီးစီးၿပီ ျဖစ္သည္။

အေျခခံလူတန္းစား အမ်ားစု ေနထိုင္သည့္ ရပ္ကြက္အေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို စိတ္၀င္စား မႈမရွိဘဲ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဆက္စပ္သည္ဟု ယူဆလွ်င္ အႏၱရာယ္မကင္းႏိုင္ဆိုသည့္ အေၾကာက္ တရားမ်ား ရင္ထဲ ကိန္းေအာင္းေနၾကကာ နားလည္ေအာင္ လုပ္ေပးရန္ မလြယ္ဟုလည္း အထက္ျမန္မာျပည္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးကြန္ရက္မွ အသိပညာျပန္႔ပြားေရးအဖြဲ႔ ဦးေဆာင္သူ ဦးညီညီေက်ာ္ က ဆိုသည္။

မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲကလည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အသိပညာေပးမႈမ်ား၊ မဲစာရင္းလာေရာက္ၾကည့္႐ႈရန္ လႈ႔ံေဆာ္မႈမ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္၊ ေက်း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ုံးမ်ားမွတစ္ဆင့္ အဆင့္ဆင့္ ျပဳလုပ္ေပးေသာ္လည္း စိတ္၀င္စားမႈ အားနည္းသည္ဟု  အဆိုပါအဖြဲ႔ခြဲ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ထြဋ္ က ဆိုသည္။

“ အခု ဒုတိယအႀကိမ္မွာေတာ႔ သိသိသာသာ ျပည္သူေတြ စိတ္၀င္စားလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္” ဟုလည္း သူက ေျပာသည္။ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ 2015 Myanmar Asian Barometer Survey(ABS) စစ္တမ္း အရမူ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ပတ္သက္၍ သုံးပုံတစ္ပုံထက္ အနည္းငယ္ေက်ာ္လြန္ေသာ ပမာဏကသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ယုံၾကည္ၾကၿပီး အေရွ႕အာရွႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ယုံၾကည္မႈအနည္းဆုံး ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ပညာေပးမႈကို ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကာလမတုိင္ခင္အထိ ျပဳလုပ္သြားရန္ လိုသည္ဟု လည္း မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ထြဋ္ဦးကလည္း ဆိုသည္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တက္ႂကြၿပီး စိတ္၀င္စားသူ အေျခခံလူတန္းစားမ်ား ရွိေသာ္လည္း ၄င္းတို႔မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုခုႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိတတ္ေၾကာင္း ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအရ ေတြ႔ရွိရသည္။

မႏၱေလးတုိင္း အမွတ္(၇)ယာဥ္လိုင္းမွ ယာဥ္မွဴးကိုသန္းႏုိင္ဦးက“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘ၀ ေျပာင္းလဲဖို႔ ဒီအခ်ိန္က အခြင့္အေရးပဲ။ မဲစာရင္း ကပ္တာနဲ႔ ေျပးၾကည့္တယ္။ ပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။ သူက ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၀င္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။

ေအာင္ေက်ာ္ဆန္း ပုံႏွိပ္တိုက္ပိုင္ရွင္ ကိုေက်ာ္စြာကမူ “ကၽြန္ေတာ္ကေတာ႔ ဘယ္သူမွ မဲမေပးဘူး။ ဘာျဖစ္ လို႔လဲ ဆိုရင္ ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲကို မယုံလို႔ပဲ” ဟုေျပာသည္။ အရပ္ဘက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မွေ႐ြးေကာက္ပြဲ အသိပညာေပးမႈမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုအခ်ိဳ႕ စိတ္၀င္စားမႈ ရွိလာၿပီး ပိုမိုစိတ္၀င္စားမႈ ရွိလာေစရန္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ပညာေပးေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစု(မႏၱေလး)မွ ေဒၚသင္းႏြဲ႔ႏြဲ႔ေဖက ဆိုသည္။

အေျခခံ လူတန္းစားမ်ားက ေန႔စဥ္႐ုန္းကန္ေနရမႈမ်ားေၾကာင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို စိတ္၀င္စားမႈ အားနည္း ေသာေၾကာင့္ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက  ရပ္ကြက္မ်ားထဲအထိ ဆင္း၍ ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနရ သည္ဟု Civil Society Organizations မွ ေဒၚခင္မ်ိဳးေအးကလည္း ဆုိသည္။

မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းတြင္ လူဦးေရ ေျခာက္သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး အမ်ိဳးသားဦးေရ သံုးသန္း နီးပါးႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ သံုးသန္းႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ရွိသည္။  ထိုအထဲမွ အလုပ္လက္မဲ႔လူဦးေရမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၆၄ ႏွစ္အထိ ၃ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိသည္ဟု ၂၀၁၄ ခုႏွစ္္တြင္ ထုတ္ျပန္ထားေသာ သန္းေခါင္စာရင္းအရ သိရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း အေျခခံလူတန္းစားမ်ားမွာမူ လာမည့္ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ထမင္းတစ္နပ္ေလာက္ စိတ္၀င္စားမႈမရွိဟုလည္း ေဒၚေကာက္က ဆီအိုးထဲမွ အေၾကာ္မ်ားကို ဆယ္ရင္း ေျပာလုိက္သည္။

http://mizzimaburmese.com/article/5128