လူတစ္ေယာက္ႏွင့္ သူ၏တဲကုပ္

Written by - အင္ဒ႐ူးဟယ္စေလာ့

အထင္ကရ ျမန္မာအယ္ဒီတာ တစ္ဦးျဖစ္သူ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ရင္ႏွီးေသာ ႏိုင္ငံေရးလက္႐ံုး တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦး၀င္းတင္သည္ ဧၿပီ ၂၁ ရက္က အသက္ ၈၅ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ေမလအကုန္က ကြယ္လြန္သူ ဦး၀င္းတင္ကို ကမၻာ့သတင္းစာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ေပးအပ္ေသာ ေရႊကေလာင္ဆုကို အပ္ႏွင္းရန္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည့္ အထူးခရီးစဥ္တြင္ သူ႔အား ကြၽန္ေတာ္ေတြ႕ဆံုခဲ့ရသည္။ ဦး၀င္းတင္သည္ ယင္းဆုကို လြန္ခဲ့သည့္ ၁၂ ႏွစ္က ရရွိခဲ့ၿပီး ယင္းဆုကို တက္ေရာက္ယူရန္ မည္သည့္အခါကမွ အခြင့္အေရး မရရွိခဲ့ေပ။ ကမၻာ့သတင္းစာအဖြဲ႔ WAN-IFRA ၏ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ သူရဲေကာင္းဆုကို ဂ်ာနယ္လစ္ စမ္းစမ္းႏြဲ႕ႏွင့္အတူ ရရွိခ်ိန္က ဦး၀င္းတင္သည္ ႏွစ္၂၀ ေထာင္ဒဏ္ကို က်ခံေနရသည္မွာ ထက္၀က္ခန္႔သာ ရွိေသးသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕စြန္ရွိ ေနအိမ္ဧည့္ခန္းတြင္ ပန္ကာေအာက္၌ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိတ္မုန္႔စား အေအးေသာက္ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မၾကာေသးခင္က အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားအေပၚ သူ၏အျမင္ကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ အတူထိုင္ေနခဲ့ေသာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားႏွင့္အတူ အမွတ္တရဓာတ္ပံု ႐ိုက္ခ်ိန္တြင္ ဦး၀င္းတင္က ခက္ထန္ၿပီး ဖီဆန္သည့္အၾကည့္ျဖင့္ အ႐ိုက္ခံခဲ့သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ဆံုခ်ိန္အတြင္း သူက ျပံဳး႐ံုမွ်သာ ျပံဳးေနခဲ့ၿပီး က်ယ္ေလာင္စြာ ရယ္ေမာခဲ့ျခင္း မရွိဘဲ ကြၽန္ေတာ့္လက္ေမာင္းကိုကိုင္ကာ “ဒါကို မင္းသိရမယ္” ဟု ေျပာေနခဲ့သည္။

ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ အရပ္သားအစိုးရက စစ္အစိုးရကို အစားထုိး ေနရာယူခဲ့မႈ၏ မယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ေသာ ျမန္ဆန္မႈ၊ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၈ လက ဆူးေလဘုရား လမ္းမေပၚရွိ စတိုးဆိုင္မ်ားတြင္ ၀ယ္သူမရွိခဲ့ေသာ အ၀တ္ေလွ်ာ္စက္မ်ား မ်က္ႏွာျပင္ျပား တီဗီမ်ား ယခုအခါ ေရာင္းကုန္သြားေသာ ျဖစ္ရပ္တို႔အေၾကာင္း စသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ားအေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။

“တိုးတက္လာတာကေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြက အေျပာင္းအလဲလို႔ ဆိုႏိုင္႐ံုပဲရွိၿပီး ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စတာေတြကေတာ့ ထူးထူးျခားျခား တိုးတက္မလာပါဘူး” ဟု သူက သတိေပးခဲ့သည္။

အတိုက္အခံ အမ်ဳိသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ သက္တမ္းရင့္ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ စာေရးဆရာ၊ အထင္ကရ ဂ်ာနယ္လစ္ ဦး၀င္းတင္သည္ သံုးႀကိမ္ဆက္ အက်ဥ္းက်ခဲ့ၿပီးေနာက္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည့္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ ၏ ၁၉ ႏွစ္ကို က်ခံခဲ့သည္။ ေထာင္တြင္း၌ ေနထိုင္စဥ္ အခ်ိန္အမ်ားစုတြင္ သူ႔ကို တစ္ကိုယ္ေတာ္ တိုက္ပိတ္ထားခဲ့သည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္တြင္ အသက္ ၇၉ ႏွစ္အရြယ္၌ စစ္အစိုးရက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးမႈတြင္ ဦး၀င္းတင္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကာလအရွည္ၾကာဆံုး ေထာင္ဒဏ္က်ခံခဲ့ရသည့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္ခဲ့သည္။

“ကြၽန္ေတာ္အသက္ႀကီးလို႔ သူတို႔က ကြၽန္ေတာ့္ကို လႊတ္ေပးခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ အျပစ္မရွိလို႔ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု သူက ကြၽန္ေတာ့္ကို ေျပာခဲ့သည္။ နာၾကည္းမႈ သေကၤတအျဖစ္ သူမခြၽတ္တန္း ၀တ္ခဲ့ေသာ အက်ဥ္းသား၀တ္စံု အျပာေရာင္အက်ႌမွာ အေရာင္မလြင့္ေသးေပ။ “စြဲခ်က္ေတြအားလံုး ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ သူတို႔ဆံုးျဖတ္တဲ့ အခါက်မွ ကြၽန္ေတာ္ ဒီအက်ႌကို ခြၽတ္မွာပါ” ဟု သူကေျပာခဲ့သည္။

ဟံသာ၀တီသတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ေဟာင္းအျဖစ္ ဦး၀င္းတင္သည္ ျမန္မာအစိုးရကို ေ၀ဖန္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရးသားခဲ့သည္။ ထိုေ၀ဖန္မႈမ်ားအတြက္ သူအလြန္အမင္း ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္။ သူသည္ ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ႏွင့္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ရင္းႏွီးေသာ ႏိုင္ငံေရးအၾကံေပးလည္း ျဖစ္ၿပီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ညာလက္႐ံုးအျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ခံရသူ ျဖစ္သည္။

ပါတီတည္ေထာင္ရာတြင္ ကူညီခဲ့ၿပီး ပါတီ၏ ထင္ရွားသည့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခင္စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့မႈအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သူ၏ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္မႈမ်ားသည္ သ႔ူကိုမည္သည့္အခါမွ စြန္႔လႊတ္မည္မဟုတ္ေသာ အဆံုးထိ ဖီဆန္သြားမည့္ သူ၏ျပင္းထန္ေသာ စိတ္ဓာတ္က ေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

“အရပ္သားအစိုးရလို႔ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာလည္း တကယ္ေတာ့ ဒီလူေတြနဲ႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဆက္ဆံေနရပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တာက အခ်ိန္ယူရပါတယ္” ဟု သူကေျပာခဲ့သည္။

ကြၽန္ေတာ္ျပန္ဖို႔ျပင္ေတာ့ ဦး၀င္းတင္၏ လက္ေထာက္မ်ားက အိမ္ရွိပန္းျခံအတြင္းမွ အဖီထိုးထားေသာ တဲကုပ္သာသာေနရာဟု ထင္ရသည့္ ေနရာအား ကြၽန္ေတာ့္ကို အလြန္အမင္း ျပခ်င္ေနခဲ့သည္။ ၀ါရင့္ဂ်ာနယ္လစ္ႀကီးက ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေသာ အိမ္ထဲမွ ႏႈတ္ဆက္ေနခဲ့ၿပီး ကြၽန္ေတာ္က ပူအုိက္ေနသည့္ ေနလယ္အပူထဲ၌ အားလံုးက အေရးႀကီးသည္ဟု ဆိုသည့္ေနရာကိုၾကည့္ရန္ ထိုေနရာသို႔ သြားခဲ့သည္။ တံခါး၀ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရပ္လိုက္ခ်ိန္တြင္ “ဒါက ဦး၀င္းတင္ရဲ႕ အိမ္ပါ” ဟု ကြၽန္ေတာ့္ကို ဦးေဆာင္ေခၚသြားေသာ အမ်ဳိးသားက ၀မ္းသာအားရ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကြၽန္ေတာ္ မွင္သက္သြားခဲ့သည္။

ဦး၀င္းတင္သည္ သူ႔သူငယ္ခ်င္း၏ အိမ္ေနာက္ေဖးတြင္ စတည္းခ်ကာ ထိုေနရာကို ေနစရာတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ သူကိုယ္ပိုင္အိမ္ႏွင့္ ပိုင္ဆိုင္မႈအားလံုးနီးပါး အသိမ္းခံခဲ့ရၿပီးေနာက္ က်န္ခဲ့သည့္ စာအုပ္အနည္းငယ္၊ ပန္းခ်ီကားမ်ားႏွင့္ စာေရးစားပြဲ တစ္ခုတို႔သာ ျဖစ္သည္။ လွဴဒါန္းသူမ်ားႏွင့္ ေထာက္ပံ့သူမ်ားထံမွ ရရွိသည့္ ေငြမ်ားကို ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား၏ မိသားစုမ်ားကို ေထာက္ပ့ံရန္ တည္ေထာင္ထားသည့္ ေဖာင္ေဒးရွင္းအတြက္ သံုးစြဲသည္။

ျမန္မာ့သတင္းစာေလာက၏ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဤကဲ့သို႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးသည္ ဥယ်ာဥ္ထဲရွိ တဲသာသာေနရာတြင္ ေနထိုင္ေနေသာ္လည္း သူသည္ေပ်ာ္ရႊင္ေၾကာင္း သူ၏တပည့္မ်ားက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လိုအပ္သမွ်အားလံုး သူ႔တြင္ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး ထိုေနရာကို အဆင့္ျမႇင့္ရန္ ကမ္းလွမ္းမႈမ်ားကို ဦး၀င္းတင္က ျငင္းဆိုခဲ့သည္။ ထူးထူးျခားျခားပင္ ယင္းျမင္ကြင္းသည္ လြတ္လပ္မႈကို ယံုၾကည္သည့္အတြက္ ဖိႏွိပ္ခံရေသာ ေရတြက္မဆံုးသည့္ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိသမီးထု မ်ဳိးဆက္တြင္ ႏွိမ့္ခ်မႈအရွိဆံုးသူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ထိုအမ်ဳိးသားႏွင့္ လိုက္ဖက္ေနသည္။

ထိုေနရာတြင္ တမူထူးျခားသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ အရာမွာ သူ႔စာေရးစာပြဲအထက္ နံရံတြင္ ထားရွိေသာ မ်က္ႏွာျပင္ျပား တီဗြီႀကီးျဖစ္သည္။ သူ၏ခုတင္ႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္တြင္ရွိေသာ ယင္းတီဗြီတြင္ သူခ်စ္ေသာ မန္ခ်က္စတာယူႏိုက္တက္ ေဘာပြဲမ်ားကို သူၾကည့္ႏိုင္သည္။

တကယ္ဆိုေတာ့ အေျပာင္းအလဲသည္ ေမွ်ာ္လင့္မထားေသာ ေထာင့္မ်ားမွပင္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။

အင္ဒ႐ူးဟယ္စေလာ့
Director, Press Freedom
WAN-IFRA

ေရႊကေလာင္ဆုသည္ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အေနျဖင့္ WAN-IFRA က ႏွစ္စဥ္ေပးအပ္သည့္ဆု ျဖစ္သည္။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေရႊကေလာင္ဆုကို ႏွစ္စဥ္ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ကမၻာတစ္၀န္းမွ ယင္းကဲ့သို႔ဆုမ်ားတြင္ ဂုဏ္သိကၡာအႀကီမားဆံုး ဆုတစ္ဆုျဖစ္သည္။ ဆုရရွိသူမ်ား၏ သတၱိ၊ စြန္႔လႊတ္မႈအေၾကာင္းမ်ား၊ အက်ဥ္းက်ခံရသည့္ အေၾကာင္းမ်ား၊ ႐ိုက္ႏွက္ညႇဥ္းပန္းခံရမႈမ်ား ဗုံးခြဲတိုက္ခိုက္မႈမ်ား၊ စိစစ္တားျမစ္မႈမ်ား၊ ျပည္ပခိုလံႈမႈမ်ား၊ အသတ္ခံရမႈမ်ား အေၾကာင္းမ်ားက ဆုရွင္မ်ား၏ အမည္ႏွင့္အတူ မွတ္တမ္းရွိေနသည္။ ၎တို႔သည္ ကမၻာတစ္၀န္းတြင္ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္မႈမ်ား၏ စစ္မွန္ေသာ သူရဲေကာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။

၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ WAN-IFRA သည္ ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ ဦးစိန္၀င္း (ဂါးဒီးယန္း) ကို ေရႊကေလာင္ဆု ေပးအပ္ခဲ့သည္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ဦး၀င္းတင္ႏွင့္ ေဒၚစမ္းစမ္းႏြဲ႕ (သာယာ၀တီ) တို႔ကို ေရႊကေလာင္ဆု ပူးတြဲေပးအပ္ခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္ကို ေရႊကေလာင္ဆု ေပးအပ္ခဲ့သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အက်ဥ္းက်ေနေသာ အီသီယိုပီးယား ဂ်ာနယ္လစ္ အီစကင္ဒါနီဂါကို ေရႊကေလာင္ဆု ေပးအပ္မည္ျဖစ္သည္။

သတင္းစာဆရာႀကီး ဟံသာ၀တီဦး၀င္းတင္ မကြယ္လြန္မီက ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေနအိမ္

Aye Chan Mon# Credit To : Eleven Media Group > ျပန္လည္ မ်ေ၀ျခင္း ျဖစ္ပါသည္