ဘရြတ္ကင္းစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္ ((Brookings Institution) ကို ဝါရွင္တန္မွာ အေျခစိုက္ထားသည္ဆိုေသာ္လည္း အျခားအေမရိကန္ အေျခစိုက္ပညာရွင္ Think Tank ေတြႏွင့္ မတူေသာအခ်က္တခ်ိဳ႕ ထင္ထင္ရွားရွား ျပသေရွ႕ဆက္လာ ေနႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ပိုင္းအနည္းငယ္အတြင္း အေတာ္ဆုပ္ဆုပ္ကိုင္ကိုင္ အားကိုးရည္ၫႊန္းမီွ ျငမ္း၍ ရလာပါ၏။
ထိုအင္စတီက်ဴးရွင္းကမက ထျပဳေဆာင္ရြက္ေနေသာ စီမံ ကိန္းမ်ားစြာရွိသည္။ နယ္ပယ္ခြဲ ၍ ေလ့လာထုတ္ျပန္ေနခ်က္ေတြလည္း ရွိသည္။ အျခားေသာ ”ေရွ႕ သို႔” (Forward) ရည္မွန္းခ်က္ျဖင့္ မွ်တေျပျပစ္လုပ္ကိုင္ ျပလာေနတာေတြလည္း ရွိသည္။ ဆိုရပါက အကဲဒမစ္နယ္ပယ္ ႐ႈေထာင့္ တစ္ခုတည္းမွ မဟုတ္၊ လူေရြးခ်ယ္မႈေတြ မွာပါ ပိုေကာင္းသလို ရွိလာေနျခင္းကို ေတြ႕လာခဲ့ရတာ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ ခန္႔ရွိခဲ့ပါၿပီ။ ပညာရပ္ဆိုသည္ကို ထပ္မံ၍ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ၫႊန္းဆိုျပေနစရာ မရွိပါ။ ကမၻာေပၚက ပညာရပ္နယ္ ပယ္အသီးသီး၊ အင္စတီက်ဴးရွင္းအ ဖံုဖံုအားလံုး အားကိုးေလာက္စရာ ေတြခ်ည္းျဖစ္ပါ၏။ အားကိုးေလာက္ စရာမဟုတ္လွ်င္လည္း နာမည္ ေကာင္းျဖင့္ ေရွ႕တန္းေရာက္အမည္ ထြက္လာဖို႔ အေၾကာင္းမရွိ။ အေရွ႕ ဥေရာပႏွင့္႐ုရွားၾကားကို အေျခစိုက္ထားေသာ ယူေရးရွား (Eurasia) အုပ္စု၊ အီယန္ဘရမ္းမားတို႔ အင္စတီက်ဴသည္ပင္ အားကိုးေလာက္ ဖြယ္ျဖစ္၏။ ဒါကပညာရပ္ဘက္မွာ အျမင္ျဖစ္ၿပီးပညာရွင္အရဆိုလွ်င္ေတာ့ အနည္းငယ္မက ေျပာစရာ ေတြ ရွိခဲ့၊ ရွိဆဲ၊ ရွိေနဦးမည္ျဖစ္၏။
ဘာပဲေျပာေျပာ ”ဘက္” လိုက္တတ္ၾကသည္ကေတာ့ အနည္းႏွင့္ အမ်ားပဲကြာပါမည္။ လံုးဝ အဂတိတရားကင္းစင္မႈ (Impartial) ဟူသည္က ေဝါဟာရအျဖစ္ပဲ ရွိပါ ေသးသည္။ ထား…။၂၁ ရာစု ကမၻာ့တိမ္းၫြတ္ခ်က္ ေမာ္ဒန္ဒီမို ကေရစီႏွင့္ ပိုမိုမွ်တေျပျပစ္ေကာင္းမြန္ေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း(မ်ား) ပို အားေကာင္းေစေရး ‘ဘက္’ လိုက္ ၾကသည္ဟုေတာ့ ေယ်ဘုယ် ေျပာႏိုင္၏။ ေတြ႕ရ၏။ ဒါက ေကာင္းသည္ပဲေလ။ ေျပာစရာမရွိ။ အ ၾကမ္းဖက္သမား တစ္ေယာက္တ ေလ၏ ဆိုးရြားလွေသာ ခါးသီးလွေသာ ေနာက္ခံပံုရိပ္ကို ကိုယ္ခ်င္း စာေပး၍ရခ်င္ရမည္။ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒဆိုသည္ကိုေတာ့ ဘယ္လိုနည္း ျဖင့္ လက္ခံေပးၾကရမည္လဲ။ ျဖစ္ ႏိုင္မည္လား။ ထို႔အတူ အႏိုင္က်င့္ ခံ ေနရေသာ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္း ႏိုင္ငံငယ္ေလးတစ္ခုမွ ျပည္သူလူ ထုအမ်ားစုကို ကိုယ္ခ်င္းစာ၍ ရ ႏိုင္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အာဏာရွင္စနစ္ (ပံုစံမ်ိဳးစံုရွိ)ကိုေတာ့ ဘယ္လိုလက္ ခံေပး၍ရမည္လဲ။ မျဖစ္ႏိုင္။ သစ္တစ္ပင္ခ်င္းႏွင့္ သစ္ေတာတစ္အုပ္ လံုးဥပမာကိုပဲ ၾကည့္ပါေလ။ ဒါက Impartial ၏ အတိမ္အနက္ႏွင့္ အရေလာက္ကို ေျပာလိုျခင္းျဖစ္ၿပီး မီဒီယာေလာကမွာလည္း ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္းႀကီးကို ျမင္ႏိုင္ေတြ႕ ႏိုင္ၾကားသိႏိုင္ၾကရပါ၏။ လက္ဖ ဝါးႏွင့္ လက္ဖမိုး၊ ဝါးလံုးႏွင့္ဝါးျခမ္း ဥပမာမ်ားသည္ အရာခပ္သိမ္း၌ေတာ့ မမွန္ကန္ႏိုင္။ မွန္ကန္ႏိုင္႐ိုး နိယာမဓမၼလည္းမရွိ။ ယတိျပတ္ စိတ္ထားၾကရမွာေတြ ေလာကီကမၻာမွာ အေတာ္မ်ားျပားလွပါ၏။
အစကို ျပန္ေကာက္ရလွ်င္ ဘရြတ္ကင္းစ္က ဆက္တိုက္လုပ္လာေနေသာ အေတာ္မွ် တေျပျပစ္သည့္ စီမံကိန္းေခါင္းစဥ္တစ္ရပ္အ ေၾကာင္း အစပ်ိဳးေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဗ႐ုတ္သုကၡကမၻာထဲမွ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကေသာ စီမံကိန္း(အလုပ္)ျဖစ္၏။ သူတို႔ ယူအက္စ္ သက္သက္ခ်ည္းကိုမဟုတ္ ဘဲ တိုက္ႀကီးမ်ား၊ ႏိုင္ငံမ်ားတစ္ခုခ်င္းစီထဲ ထဲဝင္ဝင္ေလ့လာၾကျခင္း ျဖစ္၏။ ထိုထိုႏိုင္ငံ၊ ထိုထို ေဒသ ဘယ္လိုရွိသည္လဲဟု ဆန္းစစ္ၿပီး သံုးသပ္ၾကျခင္းျဖစ္ရာ သူတို႔အက်ိဳး စီးပြားသက္သက္ မဟုတ္ေတာ့။ ရံဖန္ရံခါ ယူအက္စ္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားပင္ မပါဝင္တာမ်ိဳးေတြ ေတြ႕ရ ၏။ ပညာရပ္နယ္ပယ္ႀကီး၏ ပညာရွင္ ပီသလွေသာ အလုပ္ျဖစ္သည္။ Choas From Order ဟု အမည္ေပးထားသည္။ ေခးေအာ့စ္က ဖာရိဒ္ကာခါးရီးယား (Zakaria) တြင္ တြင္သံုးေသာ Turbulence ႏွင့္မတူ။ Turbulence ကို ကေသာင္းက နင္းဟုယူပါက ေခးေအာ့စ္သည္ လူ႕အတၱစိတ္မ်ား ႏြယ္ယွက္ေန ေသာ ”ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ မရွိလွမႈ”၊ တစ္နည္း၊ ျဖစ္ၿပီးမွ ေၾကကြဲရမႈမ်ိဳး ေတြ စိမ့္ဝင္ေနေသာ ျဒပ္မဲ့ Abstract) ျဖစ္၏။ တည့္တည့္ေျပာရလွ်င္ ေအာ္တိုကေရစီစနစ္ကို ရည္ၫႊန္းတာျဖစ္ၿပီး ထိုထို ေခးေအာ့စ္ေတြထဲမွ ဘယ္လို အစီအစဥ္တက် ေကာင္းမြန္မွ်တေစမည္လဲဟု ရည္ရြယ္တာဟု ဆိုရပါမည္။
ထိုစီမံကိန္း၏ အႀကီးမားဆံုး အစိတ္အပိုင္းမွာ ယူအက္စ္-တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးပဲ ျဖစ္ေနျခင္းက သိပ္မထူးဆန္းလွပါ။ ယူအက္စ္-တ႐ုတ္၏ ေခးေအာ့စ္ ဆက္ဆံေရးကို ဘယ္လိုအစီအစဥ္တက် ျပန္လည္၍ ပိုမိုမွ်တေျပ ျပစ္ေကာင္းမြန္ေစမလဲဆိုျခင္းကသာ အဓိကကိစၥျဖစ္၏။ ဤဤ ထိုထို ဗရမ္းဗတာ၊ ၿဗဲလရမ္းျဖင့္ အဖိတ္အစဥ္ အ႐ိုက္အခတ္ေၾကာင့္ အျခားေသာ ေဒသမ်ား၊ ႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္း မလြဲမေသြ သက္ေရာက္ခံစားရေစျခင္းက ပဓာနက်က် ျပန္ ၫိႇႏိႈင္းခ်ိန္ဆ တည့္မတ္ေပးေစၾက ရမည့္အေၾကာင္းရင္းခံလည္း ျဖစ္လာေနေသာ ကမၻာ …။ စူပါပါဝါ ႏွင့္ ဂရိတ္ပါဝါ နံပတ္ဝမ္းတို႔၏ သူတို႔ခ်ည္း အေရးကိစၥမဟုတ္ေတာ့ ေသာေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္ျမင္ေရာင္စဥ္လိႈင္း (Dual Diagram OR Paradigm OR Spectrum) ပါရာဒိုင္းအျဖစ္ သံုးသပ္ အေျဖရွာၾကဖို႔ ပညာရွင္ေတြလံုးပန္းအားထုတ္ ခ်က္မ်ားစြာထဲမွ သင့္ေလ်ာ္ရာတစ္ခ်က္၊ အျမင္တစ္ရပ္ကို ဆြဲထုတ္ႏိုင္ေစေရးဟု ယူဆသည္။ ဒါကို ဘရြတ္ကင္းစ္ အင္စတီက်ဳ၏ အာရွဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအုပ္စုဝင္ပညာရွင္ေတြ ဆြဲယူထုတ္ျပတတ္တာလည္းမၾကာခဏျဖစ္၏။ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာင္စီ (CFR)၊ ဟဒ္ဆန္အင္စတီက်ဳ Hudson Institute)၊ ကာနယ္ဂီေဖာင္ေဒးရွင္းတို႔လည္းလုပ္ေနၾကပါ၏။ ထင္ရွားပါ၏။ ေလာေလာဆယ္ ဘရြတ္ကင္းစ္ Paper 7ကို ၾကည့္ျမင္ေလ့ လာသံုးသပ္ျဖစ္ဖို႔ ရွိလာပါသည္။ တည့္တည့္ေျပာရလွ်င္ေတာ့ ေဒၚနယ္ထရမ့္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္သည္။
ဤ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ စာတမ္းကို ယူအက္စ္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပမီ ဆယ္ရက္ခန္႔ အလိုက တရားဝင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘယ္သူ သမၼတ ျဖစ္လာသည္ျဖစ္ေစ၊ အထူးသျဖင့္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ႏိုင္သြားလွ်င္ ျဖစ္ေစ… ဟူေသာ ႐ႈေထာင့္တခ်ိဳ႕လည္း ပါဝင္ေန၍ စိတ္ဝင္စားျဖစ္ ႐ံုတင္မက ေရွ႕ဆက္ေရး လမ္း ေၾကာင္းႏွင့္ ခ်ိန္ဆသင့္သည္တို႔ကိုပါ ေတြ႕ျမင္မိလိုက္ရပါ၏။ မူရင္းစာတမ္းက စာမ်က္ႏွာ ၂ဝ ပဲရွိ၍ သူတို႔ဆီက ပညာရပ္၊ ပညာရွင္ စာတမ္းေတြထက္စာလွ်င္ နည္း သည္၊ တိုသည္ဟု ယူႏိုင္ေသာ္ လည္း အဓိက ကိစၥႀကီးမ်ားကို လို တိုရွင္း ေထာက္ျပသံုးသပ္သြား၏။ တိုက္႐ုိက္ျပန္ဆိုေနလွ်င္ေတာ့ ျမန္ မာလို စာမ်က္ႏွာ ၅ဝ၊ ဂ်ာနယ္ ေဆာင္းပါး ရွစ္ပတ္စာေလာက္ ျဖစ္သြားပါမည္။ စြမ္းႏိုင္သမွ် လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ အတိုဆံုး တင္ျပသြားပါမည္။
အျပဳသေဘာယူမလား၊
အပ်က္သေဘာေဆာင္မည္လား
အပ်က္သေဘာေဆာင္မည္လား
စာတမ္းအစမွာပဲ လာမည့္ ယူအက္စ္ သမၼတမည္သူျဖစ္ေစ ဟု ရည္ၫႊန္းပါရွိ၏။ ယူအက္စ္- တ႐ုတ္မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ ဆံေရးကို ၾကည့္လွ်င္ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ စု (စစ္ေဘးအလြန္) ၌ ပိုမို႐ႈပ္ေထြးသလို က်ယ္ျပန္႔လာ ၿပီး သက္ေရာက္ခ်က္ ေကာင္းဆိုး ေတြ ေရာျ>ြပမ္းေနလြန္းလွ၍ ကိုယ့္ တာဝန္ ကိုယ္ယူၾကဖို႔ ဟု ခပ္ျပတ္ ျပတ္ထပ္ေျပာ (တိုက္တြန္း) ထားသည္။ ထပ္ေျပာထားလိုသည္ မွာ ေခးေအာ့စ္ (Chaos) ကေန အစီ အစဥ္တက်၊ လိုအပ္မႈ(Order) ျဖစ္လာေစေရးဆိုရာ၌ ယူအက္စ္-တ႐ုတ္ဆက္ဆံေရးတင္မက ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီး၏ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒေတြလည္း မလြဲမေသြ ပါဝင္ေန၏။ ဤထိပ္သီးႏွစ္ႏိုင္ငံေၾကာင့္ သက္ေရာက္ခ်က္အျပင္ေရြးခ်ယ္ရခ်က္ေတြပါမ်ားျပား ႐ႈပ္ေထြးလာေနေသာ ကာလတစ္ရပ္ေရာက္ေန၍ ဤလုပ္ငန္းစီမံခ်က္၊ ပညာ ရပ္ ႐ႈေထာင့္သံုးသပ္ခ်က္ေတြထြက္ ေပၚလာေနၾကရတာျဖစ္၏။ ဤအခ်က္က အေရးႀကီးလွပါသည္။ ေျပာင္းလဲေနသည့္ ကမၻာလံုး ဆိုင္ရာဒိုင္းနမစ္(Dynamics) မ်ားကို ခပ္သြက္သြက္မွန္မွန္ကန္ကန္ တုံ႔ျပန္ႏိုင္စြမ္းရွိၾကဖို႔ဆိုရာ၌ ဒါေတြ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရ၏။
(၁) ႏိုင္ငံတကာ စနစ္ႀကီး တစ္ရပ္လံုးနီးပါးက ဖိစီးမႈေတြ၊ စိန္ ေခၚမႈေတြ၊ အစီအစဥ္ခ်ည့္နဲ႔ပ်က္ ယြင္းမႈေတြ ပိုရင္ဆိုင္လာေနရသည္။
(၂) လာမည့္ ႏွစ္ကာလမ်ား၊ ေခတ္မ်ား၌ ယူအက္စ္အေနျဖင့္ ကမၻာကို ပိုအင္အား ျဖည့္တင္းေပးရဖို႔သာရွိသည္။ လစ္ဘရယ္က်က် ႏိုင္ငံတကာ အစီအစဥ္တစ္ရပ္ လို အပ္သည္။ ဒါကိုတ႐ုတ္က ဝိုင္းကူထမ္းပါဝင္ေပးဖို႔အထူးလိုအပ္သည္။
(၃) တရားဥပေဒေတြက အ မွန္တကယ္ အေျချပဳလိုက္နာ က်င့္သံုးၾကသင့္သည္။
(၄) ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရး တန္ဆာပလာကိရိယာမ်ား (စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ သံခင္း၊ တမန္ ခင္းႏွင့္လူမႈဆိုင္ရာ)ေတြကို အျပည္ ျပည္ဆိုင္ရာ မိသားစုဝင္ ႏိုင္ငံေတြ ဘယ္လိုပံုစံထုတ္ ေအာင္ျမင္တည္ ေဆာက္ယူႏိုင္ၾကရေစမည္လဲ။ ေရြးခ်ယ္ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ ကိုယ္စီရွိၾကသည့္ အေပၚ ဝန္းရံ ေပးသင့္သည္။
သူတို႔အေခၚ ျပန္ လည္အားျဖည့္ေရး ျပဳလုပ္ေပးျခင္း (Revitalized) ကို အဓိကက်က် ပါဝင္ဝန္းရံလာမႈ၊ ဦးစားေပးမႈဟုလည္း ယူ၍ရသည္ဆိုရာ၌ ယူအက္စ္ေရာ၊ တ႐ုတ္ပါတာဝန္မွ် ေဝယူၾကျခင္းဟုဆိုလိုသည္။
ဤအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ခ်ည္းသက္သက္ ယူအက္စ္-တ႐ုတ္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆက္ဆံေရးကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾက၊ ေထာက္ျပ ေဝဖန္အႀကံျပဳၾကျခင္းမဟုတ္၊ ဤ ကိစၥက အထပ္ထပ္ေျပာထားၿပီးသ ကဲ့သို႔ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ဂလိုဘယ္ အေရးျဖစ္လာေနခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လည္းျဖစ္ပါ၏။ သို႔ဆိုလွ်င္ အျပဳသေဘာဘက္က မည္သူမည္သို႔ ဘာေတြပိုလုပ္ၾကသင့္သည္လဲ … ေရွ႕ဆက္မေဆြး ေႏြးၾကခင္ ပစၥဳပၸန္သမိုင္း၊ အနီးေခတ္ျဖတ္ သန္းမႈကို ျပန္ေစ့ငု ၾကည့္ၾကရဖို႔ လည္း လိုအပ္လာၿပီ ျဖစ္၏။
ဤေဆာင္းပါးကို အဓိကအ ေျခတည္ကိုးကားမည့္ ဘရြတ္ကင္းစ္ အာရွလုပ္ငန္းအုပ္စု၏ စာ တမ္း ေခါင္းစဥ္၌ပင္ ယခုအခ်က္မ်ားကို ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ရွိရ ပါသည္။ အျပန္အလွန္မွ်ေျခ ျပန္လည္ထိန္းညိႇျခင္း (Rebalance)၊ ‘ဘက္’ ေတြအေနျဖင့္ ကတိကဝတ္ ႏွင့္ တာဝန္ယူရမည့္ အာမခံခ်က္မ်ား ျပန္ေပး၊ ျပန္လုပ္ျခင္း (Reassurance)၊ ရွိေနသည့္ ျပႆနာမ်ားကို ျပန္လည္ ထပ္မံေျဖရွင္းျခင္း (Resolve) လုပ္ကို လုပ္ၾကရေပေတာ့မည္။ ယူအက္စ္-တ႐ုတ္ မဟာဗ်ဴဟာ ေျမာက္ဆက္ဆံေရး ကို အဓိက ‘တည္’ၿပီး ေျပာျခင္းျဖစ္ေသာ္ျငား ဂလိုဘယ္ Issue ေတြထဲမွာ ပဓာနက်လွေသာ ကမၻာ့အစီအစဥ္က်နေရး၊ ကမၻာႀကီးေကာင္းစြာ ေရွ႕ဆက္ ပိုမိုမွ်တေျပျပစ္လာေရး အသြင္ေဆာင္တကယ္ျဖစ္ေနေသာ ေၾကာင့္ပင္။
ေဒၚနယ္ထရမ့္ ယူအက္စ္ သမၼတျဖစ္လာေတာ့မည္မို႔ ေရြး ေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ႀကိဳေရးထားေသာ စာတမ္းျဖစ္ေနသည္ ဟူေသာတစ္ခ်က္ႏွင့္ ဘာမွ်သိပ္ဆိုင္ လွမည္မဟုတ္ပါ။ နဂိုကတည္းက ယူအက္စ္သမၼတက ဘယ္သူပဲျဖစ္လာ၊ ျဖစ္လာမလြဲမေသြလုပ္ကို လုပ္ရမည့္အေၾကာင္းကိစၥရပ္မ်ား ခ်ည္းသာျဖစ္သည္။ ထရမ့္အေပၚ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ ရွိၾကသည္ဆိုျငား သူသည္လည္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ေဘာင္ထဲမွသာ လုပ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ယခု ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ယူအက္စ္သမၼတ ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုပင္ ကြန္ကရက္က ပိုမိုကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္လာေနခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဤဂလိုဘယ္ Issue မွာ ထရမ့္အေနျဖင့္ ယူအက္စ္ကို ေရာ၊ ကမၻာကိုပါ ကိုယ္စားျပဳေဆာင္ ရြက္ရမွာ ေသခ်ာလွပါသည္။ အဓိက မီွျငမ္းစာတမ္း အျပင္ အာရွ- ပစိဖိတ္-ယူအက္စ္ေရးရာ ေတြထဲမွ အေရးပါေသာလက္ေတြ႕ ျဖစ္ရပ္ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ပါ ညိႇယူတင္ျပေဆြးေႏြးသြားပါဦးမည္။ လိုအပ္သလိုေခါင္းစဥ္မ်ား ခြဲ၍ တင္ေပးသြားမည္ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း…။
မင္းတင္
http://www.popularmyanmar.com/popularnews/archives/27078
Post a Comment