ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲကို ပံုေဖာ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ေရး စျပီ

ယမန္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္း လြိဳင္ေကာ္သို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရာက္ခဲ့စဥ္ (ဓာတ္ပံု – စတိဗ္တကၠနာ/ဧရာဝတီ)

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္သြားခဲ့သည့္ အခ်ိန္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပထမဆံုး က်င္းပမည့္ အေထြေထြေရြး ေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈမ်ား တရား၀င္ စတင္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ သူ၏ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္မႈတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ လူရင္းမ်ားထဲမွ တဦးႏွင့္ စတင္ ရင္ဆိုင္မည္ျဖစ္သည္။

ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကယားျပည္နယ္မွ သူ႔ကို ေထာက္ခံသူမ်ားႏွင့္ စက္တင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ေတြ႔ဆံုရန္ စီစဥ္ထားသည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား၏ ဗိသုကာတဦး ျဖစ္၍ ၾသဇာႀကီးမားေသာ သမၼတ႐ံုး၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္း အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ေနရာျဖစ္သည္။

ကယားျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ျခင္းက သမၼတ၏ အနီးကပ္လူရင္းမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားေသာ အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီကို အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က အႏိုင္ယူရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားေၾကာင္း အရိပ္အေယာင္ ျပသေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ရာစုႏွစ္၀က္ခန္႔ၾကာျမင့္ခဲ့ေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အဆံုးသတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ စစ္အစိုးရေခတ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားျခင္းခံခဲ့ရေသာ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားကို ေနရာရရွိေစႏိုင္မည့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အဓိက အေျပာင္းအလဲတရပ္အျဖစ္ ယူဆထားၾကသည့္ ယခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု NLD က ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးၿပီးဆံုးသြားခ်ိန္မွ စ၍ အရပ္သားတပိုင္း အစိုးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံျခာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ တံခါးဖြင့္ေပးခဲ့သည္။

“ေရြးေကာက္ပြဲေတြက ၁၉၅၀ ႏွစ္ေတြေနာက္ပိုင္းမွာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ႏိုင္စရာ အရွိဆံုး ျဖစ္ဖို႔ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒါက အေရး ႀကီးပါတယ္” ဟု လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာဆန္းစစ္သူ တဦးျဖစ္ေသာ ရစ္ခ်တ္ဟိုေဆးက ေျပာသည္။ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ILO အရာရွိတဦး အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ျဖစ္သည္။

“တကယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့တဲ့ အတိုင္း NLD က အႀကီးဆံုး အႏိုင္ရပါတီ ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ တျခားပါတီေတြက လိုက္မီဖို႔ ခက္ခဲမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ရွိလာပါလိမ့္မယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

သမၼတရာထူးေနရာအတြက္ ဦးသိန္းစိန္၏ အဓိကၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္သည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းကို အာဏာရ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေနရာမွ ဖယ္ရွားလိုက္သည့္ စိတ္၀င္စားစရာ အျဖစ္တခုေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းတြင္ လႈပ္ခါသြားခဲ့ရသည့္ လြန္ခဲ့ေသာ တလ နီးပါးခန္႔ အခ်ိန္ကထဲက ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရရွိေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား စတင္ခဲ့သည္။

ဦးေရႊမန္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ နီးကပ္ေသာ ဆက္ဆံေရးကို စစ္ဘက္က သံသယ၀င္ခဲ့ၿပီး အတိုက္အခံ NLD ပါတီက အႏိုင္ရရွိခဲ့လွ်င္ ၎တို႔၏ ၾသဇာအာဏာကို မစြန္႔လႊတ္ရေရး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ ေရွး႐ိုးစြဲ မဟာမိတ္မ်ားက မည္သည့္ခုခံမႈမ်ိဳးမဆို လုပ္ေဆာင္ၾကမည္ဟု သတိေပးခ်က္တခုလို ျဖစ္ခဲ့ပံုရသည္။

ပါတီမ်ားက အစိုးရပိုင္ မီဒီယာမ်ားတြင္ မဲဆြယ္ေဟာေျပာမႈမ်ားျပဳလုပ္ရာ၌ စစ္တပ္ႏွင့္ စစ္အစိုးရက ေရးဆြဲထားသည့္ အေျခခံဥပေဒကို ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား မျပဳလုပ္ရန္လည္း တားျမစ္ထားသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲက ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ လႊတ္ေတာ္ ၂ ရပ္ႏွင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း လႊတ္ေတာ္မ်ားအတြက္ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းရွိ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ကို ေရြးခ်ယ္ဆံုး ျဖတ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တို႔က သမၼတေလာင္း ၁ ဦးစီ အဆိုျပဳေပးရမည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ပါတီမ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အမ်ားစု ရရွိထားရန္ လိုအပ္ေနသည္။ စစ္အစိုးရက ေရးဆြဲခဲ့သည့္ အေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေနရာယူထားသည့္ စစ္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက တတိယေျမာက္ သမၼတေလာင္းကို အဆိုျပဳရမည္ျဖစ္သည္။

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အဆိုပါ သမၼတေလာင္း ၃ ဦး အနက္မွ ၁ ဦးကို သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္မည္ ျဖစ္ၿပီး ထိုသမၼတက အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႔စည္းမည္ျဖစ္သည္။

“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အင္အားအႀကီးဆံုးဆိုတာထက္ သမၼတနဲ႔ သမၼတရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာမယ္ဆိုတာကို အမွန္တကယ္ ဆံုးျဖတ္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ရစ္ခ်တ္ဟိုေဆးက ေျပာသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက NLD မဲအမ်ားစု အႏိုင္ရရွိလွ်င္ပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ မျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားသည္။ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအတြက္လည္း စစ္တပ္ကို ဗီတိုအာဏာ ေပးထားသည္။

ျပိဳင္ပြဲၾကီး

လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွ NLD ၏ အရွိန္အ၀ါက ၎တို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ သမၼတေလာင္းတဦးကို အမည္တင္သြင္းႏိုင္ရန္ လံုေလာက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ ရမရ ေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ သေဘာထား စစ္တမ္း ေကာက္ယူႏိုင္မႈကလည္း နည္းပါးသည့္အတြက္ ထိုအခ်က္က ေရရာစြာ မသိရပါ။

NLD ပါတီက သင့္ေတာ္သူတဦးကို သမၼတေလာင္း အျဖစ္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့သည္။ အေသးစိတ္ကိုမူ ေျပာျပရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့သည္။

စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္ဘက္မွ အၿငိမ္းစား အရာရွိမ်ားက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအျဖစ္ ပါ၀င္ေနသည့္ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ပါတီ (USDP) က NLD အတြက္ အႀကီးဆံုး ၿပိဳင္ဘက္ ျဖစ္သည္။

ေနာက္ဆံုးက်င္းပခဲ့သည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က ျဖစ္ၿပီး စစ္အစိုးရ အဖြဲ႔၀င္ ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ စီးပြားေရး မဟာမိတ္မ်ား ပါ၀င္ေနသည့္ USDP က မဲမသမာမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ရွိေနၿပီး NLD ပါတီကလည္း ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ေနာက္ထပ္ ၆ ရက္ၾကာသည့္အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ NLD က အရပ္သားတပိုင္း အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္၍ လႊတ္ေတာ္တြင္ ၄၃ ေနရာ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ရွိ ေကာ့မွဴးၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္မွ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။

“က်ေနာ္တို႔က လက္ရွိ အာဏာရပါတီ ထိပ္သီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ မဲဆႏၵနယ္ေတြကို အဓိကထား ဖိဖိစီးစီး ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု NLD ပါတီ၏ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ပါတီ အလုပ္အမႈေဆာင္တဦး ျဖစ္သည့္ ဦး၀င္းထိန္က ေျပာသည္။

NLD ပါတီ အေနျဖင့္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူေရး အပါအ၀င္ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ ၄ ခုကို ဦးတည္သြားမည္ဟုလည္း ဦး၀င္းထိန္က ေျပာသည္။

“အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ မရွိတဲ့ အစိုးရတခုဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ လုပ္သြားပါမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံေနရလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။

၀ိႈက္ကတ္ဟု ေခၚသည့္ ယာယီႏိုင္ငံသား ကတ္မ်ားကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားကို မဲေပးခြင့္ ပယ္ဖ်က္ျခင္း အပါအ၀င္ ေရြး ေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အျခားရႈပ္ေထြးအေၾကာင္းမ်ားလည္း အေျမာက္အမ်ားရွိေနသည္။ ၀ိႈက္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ ထားသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္မ်ားကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲေပးခြင့္ျပဳခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတလႊားတြင္ ေရွး႐ိုးစြဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈက်ယ္ျပန္႔လာျခင္းကို သတိထားသည့္ အေနျဖင့္ ပါတီ အမ်ားအျပားက မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္မ်ားကို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း မျပဳခဲ့ၾကဟု ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ေျပာၾကသည္။

http://burma.irrawaddy.org/