စက္မႈဇံု လုပ္သားမ်ားက ေခတ္သစ္ကြၽန္ဟု အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္

ထက္ႏိုင္ေဇာ္| November 1, 2013 |

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းရွိ စက္မႈဇုန္ အလုပ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ရပိုင္ခြင့္မ်ား ဆုံး႐ံႈးေနဆဲျဖစ္ၿပီး အလုပ္ရွင္ အလုပ္သမား ျပႆနာမ်ားတြင္ စိန္ေခၚမႈမ်ားလည္း ပိုမိုႀကံဳေတြ႕လာရေၾကာင္း Labour Right Clinic အဖြဲ႕မွ အစီရင္ခံစာတရပ္ ထုတ္ ျပန္လိုက္သည္။

၂၀၁၂-၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းရွိ ရန္ကုန္စက္မႈဇုန္ အလုပ္သမားမ်ား အေျခအေနကို ေခတ္သစ္ကြၽန္သေဘာက္အမည္ျဖင့္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ရာတြင္ အလုပ္သမားမ်ား ဘ၀ လံုၿခံဳမႈ မရွိျခင္း ၊ ဥပေဒအရ အကာအကြယ္ရရွိမႈ နည္းပါးျခင္းႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ား ဟူ၍ အပိုင္း ၃ ပိုင္းခြဲ တင္ျပထားသည္။

အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရျခင္းရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စက္မႈဇုန္မ်ားရွိ လုပ္သားထု၏ ပကတိအေျခအေနမ်ားကို အမ်ားျပည္သူ၊ အလုပ္ရွင္ ၊ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ပိုမိုသိရွိၿပီး ဂ႐ုျပဳ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေပးလာေစရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း Labour Right Clinic အဖြဲ႕မွ ကိုခ်စ္ဦးေမာင္က မီဒီယာမ်ားသို႔ ေျပာၾကားသည္။

” အမ်ိဳးသမီး အလုပ္သမားေတြမွာ ဘ၀လံုၿခံဳမႈ မရွိဘူး။ သူတို႔သြားေရးလာေရးေတြက အရမ္းေ၀းတယ္။ စက္႐ံုပိုင္ရွင္ေတြ လုပ္ေပးတဲ့ေနရာ ေတြက စက္႐ံုနဲ႕ အရမ္းေ၀းတဲ့ ေနရာေတြ၊ ဘစ္ကားဂိတ္နဲ႔ အရမ္းေ၀းတဲ့ေနရာေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ သူတို႔ျပန္ရတဲ့အခ်ိန္ေတြက သူတို႔အတြက္ ဘ၀လံုၿခံဳမႈ မရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အႀကီးမားဆံုး စိန္ေခၚေနတဲ့ ျပႆနာပါ ”ဟု လုပ္သားႏွင့္လုပ္ ခြင့္ေရးရာအတိုင္ပင္ခံစင္တာမွ ကိုရန္ႏိုင္ေထြးက ဆိုသည္။

ယင္းအစီရင္ခံစာမွာ စက္မႈဇုန္မ်ားျဖစ္ေသာ ေတာင္ဒဂံု၊ ေျမာက္ဒဂံု၊ ေျမာက္ဥကၠလာ စက္မႈဇုန္မ်ား၊ လိႈင္သာယာ ၊ အင္းစိန္ ၊ မဂၤလာဒံု ၊ ေရႊေပါက္ကၠံ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုမ်ားရွိ အလုပ္သမား ၁၁၀ ဦး၏ ေျဖၾကားခ်က္မ်ားကို အေျခခံ၍ ထုတ္ျပန္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

” စစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့တဲ့အခါ အလုပ္သမားအမ်ားစုက သူတို႔ရဲ႕လက္ရွိဘ၀ကို မေက်နပ္ၾကပါဘူး။ ဒီအေျခအေနေတြကေန လြတ္ေျမာက္ခ်င္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဘ၀ေတြက လူခ်င္းအတူတူ တန္းတူအဆင့္အတန္း မရၾကပါဘူးလို႔ ခံစားေနၾကတယ္”ဟု Labour Right Clinic မွ ကိုခ်စ္ဦးေမာင္က ေျပာဆိုသည္။

စက္မႈဇုန္ အလုပ္သမားမ်ားသည္ လုပ္ငန္းခြင္၌ အခ်ိန္ပို နာရီမ်ားစြာဆင္းရေသာ္လည္း ထိုက္တန္ေသာ ခံစားခြင့္မရရွိျခင္း၊ လုပ္ခလစာ နည္းပါးျခင္း၊ လစာခံစားခြင့္ကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ မရရွိျခင္း၊ လံုေလာက္ေသာ ေသာက္ေရ၊ သန္႔စင္ခန္းမ်ား မရ႐ွိျခင္းအပါအ၀င္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားစြာျဖင့္ ေခတ္သစ္ကြၽန္သေဘာက္ သဖြယ္ျဖစ္ေန ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

” အလုပ္သမားအခြင့္အေရး လံုး၀မရဘူးလို႔ သိမ္းႀကံဳးၿပီးေတာ့ မေျပာနဲ႔ေလ။ တကယ့္ကို အခြင့္အေရး ျပည့္ျပည့္၀၀ ရေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ မရဘူးဆိုတာလည္း ရွိပါတယ္။ အားလံုးမရတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါကို သိမ္းႀကံဳးၿပီး ေျပာရင္ လြဲမွားပါတယ္”ဟု သန္လွ်င္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဖန္ခ်က္စက္႐ံု တည္ေထာင္ထားသူ ဦးဘတင့္ေဆြက ဧရာ၀တီသို႔ေျပာသည္။

အလုပ္သမား ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းျခင္းမ်ားကို အလုပ္ရွင္မ်ားက အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဟန္႔တားမႈ ရွိေနေၾကာင္း၊ အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းေပးထားေသာ ညွိႏိႈင္းျဖန္႔ေျဖေရး ေကာ္မတီမ်ားမွာလည္း သမာသမတ္မက်ေသာ ေၾကာင့္ အလုပ္သမားမ်ား နစ္နာေနရေၾကာင္း လုပ္သားႏွင့္ လုပ္ခြင့္ေရးရာ အတိုင္ပင္ခံစင္တာမွ ကိုရန္ႏုိင္ေထြးက ေျပာၾကားသည္။

” အစိုးရ ညွိႏိႈင္းျဖန္ေျဖေရးေကာ္မတီရဲ႕ ေျဖရွင္းတဲ့ပံုစံက မသိမ္ေမြ႕ဘူး။ မသိမ္ေမြ႕တဲ့အတြက္ အလုပ္သမားေတြက သူတို႔ရဲ႕ရပိုင္ခြင့္ကို ေတာင္းလို႔ရွိရင္ ရာႏႈန္းျပည့္ရသြားတယ္ဆိုတာ မရွိဘူး။ ၂၀၁၂-၁၃ ထဲမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္သမားေရးရာ ျပႆနာေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ မီဒီယာေတြေပၚမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြကိုပဲ ၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ အစိုးရဲ႕ ျဖန္ေျဖးေရးေကာ္မတီဟာ သမာသမတ္မက်လို႔ပဲ” ကိုရန္ႏုိင္ေထြးက ဆိုသည္။

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာအလုပ္သမားေန႔မွ ဇြန္လ ၃၀ရက္ေန႔အထိ ႏွစ္လတာ ကာလအတြင္း လစာတိုးျမွင့္ေတာင္းဆိုမႈျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ စက္ရံုအလုပ္ရံုေပါင္း ၉၀ ရွိခဲ့ေၾကာင္