အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဆက္တက္ရန္သာရွိ

// လွစိုးေ၀ //

ေဒၚနယ္ထရန္႔ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံရၿပီးေနာက္ သုံးပတ္အတြင္း အေမရိကန္ ေဒၚလာက တရိပ္ရိပ္ တက္လာေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားကုိလည္း အက်ပ္႐ိုက္ေစသလုိိ အျခား ေစ်းကြက္ေပၚထြန္းစ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ နဲ႔ အိႏၵိယတုိ႔ရဲ့ ေငြေၾကးတန္ဖုိးေတြ ထုိးက်ကုန္ပါတယ္။ တ႐ုတ္က ၂၀၀၈ ေနာက္ပုိင္း ယြမ္တန္ဖုိုး အနိမ့္ဆုံးအထိ ထုိးက်သြားၿပီး အိႏၵိယကေတာ့ ကုိယ့္ျပသ၁နာနဲ႔ကုိယ္ က်ဆင္းသြား ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ အျခား အာရွႏိုင္ငံမ်ားမွာလည္း ၁၉၉၇-၉၈ ေနာက္ပုိင္း မႀကဳံဖူးတဲ့ ႏႈန္းနဲ႔ ေငြတန္ဖုိး က်ဆင္းသြားခဲ့ရပါတယ္။

ေဒၚလာက အခုမွ ျဗဳန္းစားႀကီး ထုိးတက္လာတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တရိပ္ရိပ္ တက္လာေနခဲ့တာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း တစ္ဟုန္ထုိး ခုန္တက္သြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ေဒၚနယ္ထရန္႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မယ့္ စီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာေနၾကပါတယ္။

ေဒၚနယ္ထရန္႔က အခြန္အေကာက္ေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေပးမယ္လုိ႔ ဆုိယုံမက အေမရိကန္ရဲ့ ပ်က္စီးယုိ ယြင္းလာေနတဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အအုံေတြ ျပန္လည္ မြမ္းမံႏိုင္ေရး ေငြအလုံးအရင္းနဲ႔ကုိ သုံးသြားမယ္လုိ႔ ေၾကြးေၾကာ္ေနပါတယ္။

ဒီအေနအထားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ ရွိေနတဲ့ ေငြေဖာင္းပြမႈကုိ ကာကြယ္ဖို႔ ဗဟုိဘဏ္က အတုိးႏႈန္း လုိက္ျမွင့္ ေပးရေတာ့မယ့္ ကိန္း ဆုိက္လာပါတယ္။

အေမရိကန္က ထုတ္ေရာင္းထားတဲ့ ဆယ္ႏွစ္ၾကာ ေငြေခ်း စာခ်ဳပ္ေတြဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ ညက အတုိးႏႈန္း ၁.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာက အခုဆုိ ၂.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ေရာက္လာပါတယ္။ ဒီအတြက္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံထဲ ေငြေတြ အလုံးအရင္း ျပန္လွိမ့္၀င္လာဖုိ႔ အေၾကာင္းဖန္လာျပန္ပါတယ္။

ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရးမွာ အေမရိကန္ရဲ့ ၾသဇာ သက္ေရာက္မႈက က်ဆင္းလာေနေပမယ့္ ေဒၚလာကုိ ေငြလဲလွယ္ရာနဲ႔ လက္၀ယ္ ကုိင္ထားလုိတဲ့ အေနအထားကေတာ့ က်ဆင္းမသြားခဲ့ပါဘူး။

ကမၻာေပၚရွိ အျခားေပၚထြန္းစ ေစ်းကြက္ ႏိုင္ငံေတြက အရင္ စီးပြားေရး ေကာင္းစဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာကုိ အသုံးျပဳၿပီး ျပည္တြင္းက ပေရာဂ်က္ေတြကုိ ေငြေတြ ပ့ံပုိးေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ အတုိးႏႈန္း က်ဆင္းလာေတာ့ ၎တုိ႔ရဲ့ စုေဆာင္းေငြေတြ တန္ဖုိးက်မသြားရေအာင္ အျခားႏိုင္ငံေတြက ေဒၚလာနဲ႔ထုတ္ေရာင္းတဲ့ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ေတြ အလုအယက္ လုိက္လံ ၀ယ္ယူခဲ့ၾကျပန္ပါတယ္။

ထုတ္ေရာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ျပည္တြင္းမွာ ေပးရတာထက္ သက္သာတဲ့ အတုိးႏႈန္းနဲ႔ေရာင္းလုိ႔ ရေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီး ေရာင္းခ်ရာက စုစုေပါင္း ပမာဏ ၁၀ ထရီလီယံ အထိ ရွိသြားခဲ့ပါတယ္။

ေခ်းေငြစာခ်ဳပ္ေတြ အ၀ယ္လုိက္လာတာနဲ႔အမွ် ျပည္တြင္းက အိမ္ေျမပုိင္ဆုိင္မႈေတြ တန္ဖုိး လုိက္တက္လာကာ ပုိၿပီး ေခ်ငွားလာၾကျပန္ပါတယ္။

အခုလုိ ေဒၚလာတန္ဖုိုး အဆမတန္ တက္လာေတာ့ ေရာင္းခ်ထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြအတြက္ အတုိး ေပးရဖုိ႔ပမာဏ တက္လာခဲ့ရပါတယ္။

ဒီအတြက္ ေငြေခ်း စာခ်ဳပ္ေရာင္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ျပန္ေပးရမယ့္ အတုိး အတြက္ ေဒၚလာေတြကုိ ရႏိုင္သမွ် က်စ္က်စ္ပါေအာင္ စုေဆာင္းလာၾကပါေတာ့တယ္ ဒီအတြက္ စီမံကိန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ ရပ္ဆုိင္းသြားတာနဲ႔ အမွ် အလုပ္အကုိင္ေတြ ရွားပါးလာခဲ့ရပါတယ္။

ဒီအတြက္ ေဒၚလာေတြ အ၀င္တန္႔သြားၿပီး အထြက္ မ်ားလာတာနဲ႔အမွ် ေစာေစာကေျပာတဲ့ ျပည္တြင္း ပုိင္ဆုိင္မႈ တန္ဖုိးေတြ ေစ်းက်လာရျပန္ပါတယ္ ျပည္ပကလည္း အရင္ကလုိ အလြယ္တကူ မေခ်းငွားႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

အေမရိကန္ အတြက္လည္း ျပသ၁နာေတြနဲ႔ ႀကဳံလာရျပန္ပါတယ္။ ေဒၚလာတန္ဖုိး ျမင့္မားလာတာနဲ႔ အမွ် ပုိ႔ကုန္ေတြ ေလ်ာ့က်ၿပီး သြင္းကုန္ေတြ ျမင့္တက္လာတာေၾကာင့္ ကုန္သြယ္ေရးမွာ လုိေငြျပမႈေတြ ႀကီးထြားလာျပန္ပါတယ္။

ဒီအတြက္ နဂုိကတည္းက အေမရိကန္ကို ကုန္သြယ္ဖက္ ႏိုင္ငံေတြ အလုိက် ဖန္တီးေပးထားရတဲ့ စနစ္ေၾကာင့္လုိ႔ ယူဆေနတဲ့ ေဒၚနယ္ထရန္႔ အဖုိ႔ သူ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သလုိ တ႐ုတ္နဲ႔ မကၠဆီကုိ ႏိုင္ငံေတြက သြင္းကုန္ေတြကုိ စည္းၾကပ္ခြန္ေတြ အရမ္းကာေရာ တုိးေကာက္လာႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီလို ျဖစ္လာပါက တစ္ကမၻာလုံးအတြက္ အပ်က္ပ်က္နဲ႔ ႏွာေခါင္းေသြး ထြက္မယ့္ကိန္း ဆုိက္လာႏိုင္ပါတယ္။

ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြကေတာ့ အေကာင္းျမင္တဲ့ဘက္က ရွိေနပါတယ္။ ေစ်းကြက္ ဖြံ႔ၿဖဳိးစ ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပသ၁နာ ျဖစ္လာတုိင္း အေမရိကန္ ဗဟုိဘဏ္က အတုိးႏႈန္း ျမွင့္တင္မယ့္အေရးကုိ အသာ ျပန္ေနာက္ဆုတ္ေလ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ေဒၚလာ အရမ္းတန္ဖုိး ျမင့္လာလုိ႔ ေနာက္ထပ္ ေငြေၾကးျဖစ္တဲ့ ယူ႐ိုနဲ႔ ယန္းဘက္ကုိလည္း မလွည့္ႏုိင္ၾကပါဘူး။ ဒီေငြေၾကးေတြကုိယ္၌က သူ႔ ျပသ၁နာနဲ႔သူ မရွင္းႏိုင္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမူက ရွိသင့္တာထက္ အလြန္အကြ်ံ နိမ့္က်လာေနတာေၾကာင့္ အဆုိပါ ႏွစ္ႏိုင္ငံက သူတုိ႔ ေငြေၾကးေတြ ခုိင္လာမယ့္ အေရးကုိ ေရွာင္ရွားလုိေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလထဲမွာ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ ရွိေနတဲ့ အေမရိကန္ ဗဟုိဘဏ္အစည္းအေ၀းမွာ အတုိးႏႈန္းကုိ မျဖစ္မေနျမွင့္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။

အေမရိကန္မွာရွိတဲ့ စေတာ့ေစ်းကြက္ေတြကေတာ့ စီးပြားေရး တုိးတက္လာမယ့္ အေရးေၾကာင့္ ရွယ္ယာေစ်းေတြ တက္ဖုိ႔ တာစူေနပါတယ္။

သုိ႔ေပမယ့္ တစ္ကမၻာလုံး စီးပြားေရး ခ်ည့္နဲ႔လာေနမႈနဲ႔ ေဒၚလာတန္ဖုိး ခုိင္မာလာေနမႈေၾကာင့္ သူတုိ႔ထင္သလုိ ျဖစ္လာဖုိ႔ေတာ့ မရွိပါဘူး။

ကုိးကား ။ ။ "The mighty dollar" from The Economist December 3rd 2016
လွစိုးေ၀
The Ladies News