တလမြန္ကုမၸဏီ (သို႕မဟုတ္) အျမင့္ပ်ံ မြန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း

ဧရာ၀တီ| September 26, 2015 |

မြန္စီးပြားေရးသမား မင္းဗညားစံ (ဓာတ္ပံု – ဧရာဝတီ)

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေနာက္ဆုံး သန္းေခါင္စာရင္းစစ္တမ္းအရ တႏုိင္ငံလုံးတြင္ လူဦးေရ ၅၁ ဒႆမ၄ သန္းရွိသည့္အနက္ မြန္ျပည္နယ္တြင္ လူဦးေရ ၂ ဒႆမ ၀၅၄ သန္း ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ မြန္လူမ်ိဳး ၃၈၅၀၀ဦးေက်ာ္ အပါအ၀င္ ျပည္ပသုိ႔ ေရာက္ရွိေနေသာ မြန္လူမ်ိဴး ၄၂၅၀၀၀ ဦးေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သန္းေခါင္စာရင္းစစ္တမ္းအရ သိရသည္။ ေက်ာ္ၾကားသည့္ မြန္စီးပြားေရးသမားတဦးျဖစ္သူ မင္းဗညားစံသည္ ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားအား အမိေျမသုိ႔ ျပန္လာႏုိင္ရန္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ားျပဳလုပ္ေနပါသည္။ အသက္ ၄၆ ႏွစ္အရြယ္ရွိ မင္းဗညားစံသည္ ဘတ္စ္ကားလုိင္းမ်ား၊ ဟုိတယ္လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အစားအေသာက္ ထုတ္္လုပ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလုပ္ကုိင္ေနသည့္ တလမြန္ကုမၸဏီ၏ အဓိကရွယ္ယာ၀င္တဦးျဖစ္သည္။ ထုိကုမၸဏီသည္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ သမုိင္း၀င္ ထုိင္း-ျမန္မာ “ေသမင္းတမံရထားလမ္း”အား ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိပါသည္။ The Irrawaddy အဂၤလိပ္ပိုင္းမွ ေက်ာ္ဆုမြန္က မင္းဗညားစံအား “ေသမင္းတမံရထားလမ္း”တြင္ ေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ၎၏ေမြးရပ္ဇာတိတြင္ စီးပြားေရးျမင့္တင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မည့္ အစီအစဥ္မ်ားကုိ ေမးျမန္းထားပါသည္။

တလမြန္ကုမၸဏီကုိ ဘယ္အခ်ိန္မွာ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့တာပါလဲ။

က်ေနာ္တုိ႔ ကုမၸဏီကုိ ၂၀၁၀ – ၁၁ခုႏွစ္မွာ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ မြန္အႀကီးအကဲေတြက မြန္ျပည္နယ္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း စလုပ္ဖုိ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေငြေတြ ခြဲေပးဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။ က်ေနာ္က သူတုိ႔ေတြထဲက အငယ္ဆုံး စီးပြားေရးသမား တေယာက္ပါ။ သူတုိ႔နဲ႔ အလုပ္အတူ တြဲလုပ္ရတာ ေပ်ာ္ပါတယ္။ ပထမဆုံး ဘတ္စ္ကားကုမၸဏီကုိ စလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၀ မတုိင္ခင္မွာ မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ အျခားေတာင္ဘက္ေဒသေတြကုိ ခရီးသြားလာဖုိ႔ ခက္ခဲခဲ့တယ္။ ႏိုိင္ငံမွာေျပာင္းလဲမႈေတြ မစတင္ခင္မွာ ဘက္စ္ကားလုပ္ငန္း လုိင္စင္ရဖုိ႔ တကယ္ ခက္ခဲပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လုိင္စင္ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီခ်ိန္မွာ က်ေနာ္က ဒါရုိက္တာအဆင့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တႏွစ္ၾကာေတာ့ မြန္ျပည္နယ္မွာ စားေသာက္ဆုိင္တခု ဖြင့္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ၂ ႏွစ္ၾကာၿပီး က်ေနာ္ ကုမၸဏီရဲ႕ ဥကၠဌ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က မြန္ျပည္နယ္အစုိးရက သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ ေသမင္းတမံ ရထားလမ္းေနရာမွာ ျပတုိက္တခုလုပ္ဖုိ႔ တလမြန္ကုမၸဏီကုိ ခြင့္ျပဳခ်က္ေပးခဲ့တယ္။

က်ေနာ့္ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရးလည္း ရွိပါတယ္။ KHG ကုမၸဏီမွာ က်ေနာ္က ဒုတိယဥကၠဌပါ။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ အခ်ိဳရည္ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္း၊ မုိဘုိင္းဆင္းမ္ကတ္ ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္း၊ LPG ဂက္စ္ ျဖန္႔ျဖဴးေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ ဟုိတယ္လုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားပါတယ္။ မြန္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ (Hintha Holdings Ltd) ဟသၤာမီဒီယာကုမၸဏီလိမိတက္ကလည္း မိသားစု စီးပြားေရးလုပ္ငန္း တခုပါဘဲ။

မြန္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြတုိးပြားလုပ္ေဆာင္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ေျပာေပးပါဦး။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္က တခ်ိဳ႕မြန္အႀကီးအကဲေတြက မြန္လူမ်ိဳးေတြ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကုိ ပုဂၢလိကအျဖစ္ လုပ္ကုိင္သြားဖုိ႔ ကူညီခ်င္ခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္နယ္ကုိ ဒီထက္ပုိၿပီး တုိးတက္ေစခ်င္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ ပေရာဂ်က္ေတြအတြက္ အစုိးရဆီကေန ဘတ္ဂ်က္မရခဲ့ပါဘူး။ ဥပမာေျပာရရင္ မြန္ဘာသာစကားနဲ႔သင္တဲ့ စာသင္ေက်ာင္း ထူေထာင္ဖုိ႔ မြန္အမ်ိဳးသားေန႔ က်င္းပဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ မြန္ယဥ္ေက်းမႈကုိ အားေပးေထာက္ခံမႈေတြျပဳလုပ္ဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မရွိဘူး။ ဒီလုိမ်ိဳးပြဲေတြ က်င္းပဖုိ႔ ႏွစ္စဥ္တုိင္း အလွဴေငြေတြ ေကာက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထိထိေရာက္ေရာက္ေတာ့ မလုပ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မြန္တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရး တည္ေထာင္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္လုိ႔ စဥ္းစားခဲ့တာပါ။

တလမြန္ကုမၸဏီအေနနဲ႔ အျမတ္ေငြရဲ႕ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ဒါမွမဟုတ္ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ မြန္လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ လွဴဒါန္းဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ လုပ္ငန္းေတြကုိ ခ်ဲ႕သြားဖုိ႔လည္း ရွိပါတယ္။ စီးပြားေရး ဘယ္လုိလုပ္ရမယ္မွန္းမသိတဲ့ မြန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕ကုိလည္း ကူညီသြားပါမယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားမွာ ပညာသြားသင္ၾကမယ့္ မြန္ေက်ာင္းသားေတြကုိ ေထာက္ပံ့သြားမွာပါ။ ဘာလုိ႔လည္းဆုိေတာ့ မြန္လူငယ္ေလးေတြက ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရြ႔ေျပာင္းလုပ္သားေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ တကယ္လုိ႔ သူတုိ႔ကုိ ျပန္ေခၚႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ဒါဟာ ေျပာင္းလဲမႈတခုပဲ။

အစပုိင္းမွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက က်ေနာ္တုိ႔ ကုမၸဏီမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖုိ႔ စိတ္၀င္စားခဲ့ၾကတယ္။ ပထမအဆင့္မွာ ရွယ္ယာရွင္ ၃၈၀ ေလာက္က ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖုိ႔ စိတ္၀င္စားခဲ့တယ္။လက္ရွိ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ရင္းႏွီးေငြ ၁ ဘီလီယံက်ပ္( အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈၉၁၀၀၀) ရွိပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အကုန္အက်ေတြ သုံးစြဲေနရတဲ့အတြက္ ရင္းႏွီးေငြေတြက လုိေနပါေသးတယ္။

ထုိင္းႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ မြန္ေရြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ ျပန္လာဖုိ႔ ေထာက္ပံ့ေဆာက္ရြက္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ထင္ပါသလား။

တကယ္ေတာ့ မြန္ျပည္နယ္က အျခားေဒသေတြထက္ ပုိေကာင္းတဲ့ေနရာ တခုပါ။ ဒါေပမယ့္ မေကာင္းတာက ျပည္နယ္ရဲ႕ စီးပြားေရးက ေကာင္းေပမယ့္လည္း ႏုိင္ငံျခားကုိ အလုပ္သြားလုပ္ၾကၿပီး အိမ္ကုိပုိက္ဆံျပန္ပုိ႔ၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္နယ္မွာ အတင္းအက်ပ္ အလုပ္ခုိင္းေစတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ကုိ ျပန္လာဖုိ႔ေခၚရင္ သူတုိ႔ ဘာလုပ္စားၾကမလဲ။ အစုိးရအေနနဲ႔ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ဖန္တီးေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အစုိးရက လုပ္ေပးတဲ့အခ်ိန္ထိ မေစာင့္ႏုိင္ပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ ျပည္ပက လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔လည္း အလုပ္တြဲလုပ္မယ္ဆုိရင္ အလုပ္အကုိင္ေတြ ဖန္တီးေပးႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ ျပတုိက္ေဆာက္ဖုိ႔ဆုိရင္ အလုပ္ေနရာေတြ ေပးဖုိ႔ ရွိလာပါၿပီ။ အေတြ႕အၾကံဳရွိတဲ႔ အလုပ္သမားေတြကုိ ဦးစားေပးသြားမွာပါ။ ဒီကုိျပန္မလာႏုိင္တဲ့သူေတြကုိလည္း ျပတုိက္အနီးမွာ ေစ်းဆုိင္ဖြင့္တာမ်ိဳးလုိ အစီအစဥ္ေတြမွာ ရင္းႏွီးလုပ္ကုိင္ႏုိင္ပါတယ္။ တေန႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ရည္မွန္းထားသလုိ ျဖစ္လာမွာပါ။

မြန္တိုင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ကုိယ္ပုိင္စီးပြားေရး စလုပ္ေတာ့ တူညီတဲ့ အခြင့္အေရးရရွိတယ္လုိ႔ ခံစားရပါသလား။

တကယ္ေတာ့ ခြဲျခားခံရမႈေတြ မရွိပါဘူး။ အဓိက ကေတာ့ အစုိးရနဲ႔ အနီးကပ္ အလုပ္လုပ္ရမယ္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ခရုိနီစီးပြားေရးလုပ္ငန္းအေၾကာင္းကုိ ေျပာၾကတယ္။ အဲဒီထဲမွာ အခ်ိဳ႕တုိင္းရင္းသားခရုိနီေတြလည္း ရွိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အားနည္းခ်က္က က်ေနာ္တုိ႔မွာ အရင္းႏွီး နည္းနည္းပဲ ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ဆက္ဆံမႈ တည္ေဆာက္တဲ့အခါ ပညာေရးနဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳနည္းပါးတာက အားနည္းခ်က္တခု ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြ လုပ္ကုိင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက တုိးတက္မႈေႏွးေနတာပါ။ တခ်ိဳ႕က သူတုိ႔က တုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ထုတ္ေျပာရမွာ ဘာလုိ႔ တုန္႕ဆုိင္းေနၾကတာလည္းဆုိတာ က်ေနာ္သိခ်င္တယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ္ေနာက္ဆုံးခ်ိန္ထိ မြန္လူမ်ိဳးဘဲ။ မေျပာင္းဘူး။ လူတေယာက္ဟာ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသား ဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ဖုိ႔ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။

(FDI) ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈအမ်ားစုက အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးေတြကိုဘဲ တုိက္ရုိက္ သြားၾကၿပီးေတာ့ ဘာေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြကို မလာၾကပါသလဲ။

(FDI) ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြက အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြ ပုိေကာင္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီကုိ သြားၾကတယ္။ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတြမွာ အဓိကက်တဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းအႀကီးစားေတြ ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးလည္း ေကာင္းတယ္။ မြန္ျပည္နယ္မွာကေတာ့ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြနဲ႔ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိမႈေတြ အားနည္းတယ္။ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းလည္း မရွိတဲ့အတြက္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး အားနည္းတယ္။

ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြကုိ ဆြဲေဆာင္ဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အားနည္းတဲ့အခ်က္ေတြေတြ႔ရင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ FDI အမ်ားစုက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြကုိ အရင္ဆုံးသြားၾကၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ဆီကုိေတာ့ အနည္းစုပဲ လာၾကတယ္။ သူတုိ႕ မလာခင္မွာ က်ေနာ္တို႕ ျပင္ဆင္စရာရွိတာေတြ ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တကယ္လုိ႕ အလုပ္အတူတူ တြဲလုပ္နုိင္မယ္ဆုိရင္ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ ကုိယ္ပုိင္လုပ္ငန္းေတြကုိလည္း ဖန္တီးႏုိင္မယ္။ ဥပမာ မြန္ျပည္နယ္ရွိတဲ့ ေရာ္ဘာစုိက္ခင္းလုိ လုပ္ငန္မ်ိဳးေပါ့။

သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေဆာက္လုပ္မယ့္ ျပတုိက္အတြက္ တလမြန္ကုမၸဏီရဲ႕အစီအစဥ္ေတြကုိ ေျပာေပးႏုိင္မလား။

ေသမင္းတမန္ရထားလမ္း ေအာက္ေမ့ဖြယ္ျပတုိက္ကုိ ဒီႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာ ဖြင့္ႏုိင္လိမ့္္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ေသမင္းတမံ မီးရထားလမ္းေဆာက္လုပ္မယ့္ ပေရာဂ်က္က ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းမွာေတာ့ နာမည္ဆုိးနဲ႕ ေက်ာ္ၾကားခဲ့တယ္။ အဲဒီ့ရထားလမ္းကုိ ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြက ၿဗိတိသွ်စစ္သားေတြ အျခားမဟာမိတ္စစ္သားေတြကုိ လုပ္သားအျဖစ္ သုံးၿပီးေဆာက္ခဲ့ၾကတယ္။ မြန္ေဒသခံေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့တယ္။

ၿဗိတိသွ်စစ္သားေတြနဲ႔ မဟာမိတ္စစ္သားေတြအတြက္ေတာ့ သုသာန္ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္နဲ႔ ဂုဏ္ျပဳထားေပမယ့္ ရထားလမ္းေဆာက္လုပ္ရင္း ဆုံးပါးသြားၾကတဲ့ မြန္တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အျခားတုိင္းရင္းသား ၆၀၀၀၀ ေက်ာ္ကုိေတာ့ အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ၾကဘူး။ ဂ်ပန္ေတြအေနနဲ႔ အဲဒီအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးလည္း မေပးခဲ့ဘူး။ ေပးတဲ့တခ်ိဳ႕ကလည္း အစုိးရဆီပဲ ေရာက္သြားၿပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြဆီကုိ မေရာက္ပါဘူး။

ဂ်ပန္အစုိးရအေနနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြ ဖံြ႔ၿဖဳိးတုိးတက္မႈေတြကုိ ကူညီဖုိ႔ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ ျပတုိက္ေဆာက္ဖုိ႔ စီစဥ္္ခဲ့တာပါ။ အနည္းဆုံးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လူမ်ိဳးေတြကုိ ဂုဏ္ျပဳႏုိင္ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ေတြကုိလည္း ျပန္လည္ဆင့္ေခၚႏုိင္ပါတယ္။

အဲဒီျပတုိက္က မၾကာခင္ ႏုိင္ငံျခားသားခရီးသြားေတြကုိ ဆြဲေဆာင္တဲ့ေနရာတခု ျဖစ္လာမွာပါ။ ျပတုိက္အနီးမွာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးအစီအစဥ္ေတြ၊ ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြ ေစ်းဆုိင္ေတြပါ ဖြင့္လွစ္သြားမယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံကေန မြန္ျပည္နယ္ကုိ လာေရာက္လည္ပတ္ႏုိင္တဲ့ ခရီးလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိလာၿပီဆုိေတာ့ က်ေနာ္တိုိ႔ ထုိင္းခရီးသြားေတြကုိ အဓိက ပစ္မွတ္ထားတယ္။

ဒီျပတုိက္ေနရာက ေနာက္ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ ပုိၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္လာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

http://burma.irrawaddy.org/