အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရး နဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အေရး

ဦးေအာင္ခင္, ေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

17.04.2014
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Wendy Sherman လြန္ခဲ့တဲ့ မတ္လက ျမန္မာျပည္ကိုသြားေရာက္ၿပီး အေရွ ႔အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Daniel Russel မၾကာမီက သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ Daniel Russel ေနျပည္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ ရခုိင္ျပည္နယ္က ျပႆနာဟာ အဓိကျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္က လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး ပဋိပကၡကို တကမာၻလံုးက ေစာင့္ၾကည့္ေနတာျဖစ္လို႔ ေဒသခံျပည္သူလူထုနဲ႔ ကူညီေနတဲ့ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ ႔ လံုၿခံဳေရးကို အစိုးရက တာဝန္ယူရမယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္က လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရးပဋိပကၡေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေႏွာင့္ေႏွးသြားႏုိင္ေပမယ့္ အေျခအေနကို ေကာင္းမြန္လာေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔ အေမရိကန္ဖက္က ယူဆပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဖိႏွိပ္မႈကို ရပ္ဆုိင္းဖုိ႔နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေပးဖုိ႔ ဗမာအစိုးရကို တုိက္တြန္းၿပီး ဒီလုိျဖစ္လာေအာင္ အေမရိကန္အစိုးရက ဖိအားေပးဖို႔ အမတ္ (၄) ဦး ေတာင္းဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၂၀၁၃ ႏုိဝင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔မွာ ကြန္ဂရက္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဇန္နဝါရီလက ျပဌာန္းတဲ့ စာမ်က္္ႏွာ (၁၅၀၀) ေက်ာ္ရွိတဲ့ အသံုးစရိတ္ဥပေဒမွာ လူ႔အခြင့္အေရး မတိုးတက္ရင္ ျမန္မာကို မေထာက္ပံ့ဖုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ အျခားမြတ္စလင္အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈရွိရင္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမျပဳဖို႔ လာမယ့္ ေအာက္တုိဘာလအထိ အက်ဴံးဝင္တဲ့ အသံုးစရိတ္ဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ဒဏ္ခတ္မႈအခ်ဳ ိ႔ကို ရုတ္သိမ္းၿပီး ရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွမႈနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈေတြ လုပ္ေနေပမယ့္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈတခုလံုးကုိ အေမရိကန္က ရုတ္သိမ္းလိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဥပမာ ျမန္မာျပည္ထြက္ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ပတၱျမားတင္သြင္းခြင့္ကို ပိတ္ပင္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ႏုိင္ဖို႔ (၂၀၁၂) ဇူလိုင္လမွာ သမၼတက အမိန္႔ျပဌာန္းထားေပမယ့္ ႏုိဝင္ဘာလေရာက္ေတာ့ ျမန္မာကုမၸဏီ (၃) ခုနဲ႔ ျမန္မာနဲ႔ဆက္ေနတဲ့ စကၤာပူကုမၸဏီ (၄) ခုကို ဒဏ္ခတ္အေရးယူေၾကာင္း ေၾကညာပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၃ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး (၄၈) မ်က္ႏွာအစီရင္ခံစာမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္အေျခအေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ ႔ ႏိွပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမႈကို ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၂၀၁၂ နဲ႔ ၂၀၁၃ မွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး ပဋိပကၡေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ဦးေရး တုိးပြားလာတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ (ေခၚ) စစ္တေကာင္းအႏြယ္ဝင္တုိ႔ ျမန္မာအစိုးရဆက္ဆံပံုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာေရာ အေမရိကန္မွာေရာ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရလုပ္ပံုဟာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္တခုကို သတ္ပစ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းတဲ့ ရာဇဝတ္မႈႀကီး ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအထူးကိုယ္စားလွယ္ ကင္တားနား က ဆုိပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ဝါရွင္တန္အေျခစိုက္ United to End Genocide အဖြဲ႔က လြန္ခဲ့တဲ့ မတ္လက အေသးစိတ္အစီရင္ခံစာ ထုတ္ေဝထားပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္က ျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏုိင္ရင္ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ အကန္႔အသတ္ေတြလုပ္ၿပီး ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ အႀကံေပးထားပါတယ္။ စစ္တေကာင္းအႏြယ္ဝင္ေတြ မ်ဳိးျပဳတ္ေအာင္လုပ္ေနတာကို ဆန္႔က်င္ၾကဖို႔လည္း အဖြဲ႔ဝင္ (၅) သိန္းကို United to End Genocide အဖြဲ႔က ပန္ၾကားထားပါတယ္။

Fortify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြ ဖိႏိွပ္ခံေနရပံုကို ေဖာ္ျပတဲ့ (၇၉) မ်က္ႏွာ အစီရင္ခံစာကို ေဖေဖၚဝါရီလက ထုတ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျခားလူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ဗမာအစုိးရကို ေဝဖန္အႀကံေပးပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာနဲ႔ သံုးသပ္ခ်က္ေတြဟာ ျပည္တြင္းမွာ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေပမယ့္ အေမရိကန္မွာေတာ့ ေထာက္ခံသူေတြမ်ားပါတယ္။ ၂၀၁၂ ကစၿပီး Free Rohingya Campaign ဟာ တရားဝင္ NGO အျဖစ္ အေမရိကန္မွာ လႈပ္ရွားပါတယ္။

အုပ္စုအက်ဳိးေဆာင္ ေလာဘီသမား Lobbyist နဲ႔ ေရးရာသမား Activists ေတြဟာ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ကို ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏုိင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သိုးေမႊးလုပ္ငန္း ေထာက္ပံ့ေၾကးကိစၥကို ဥပမာ ေပးပါရေစ။ စစ္ဝတ္စံုမွာ သိုးေမႊးပါတာမုိ႔ ၁၉၅၄ ကစၿပီး သိုးေမႊးလုပ္ငန္းကို ႏွစ္စဥ္ေဒၚလာ သန္း (၁၀၀) အေမရိကန္အစိုးရက ေထာက္ပံ့ပါတယ္။ အတတ္ပညာ တုိးတက္လာလုိ႔ စစ္ဝတ္စံုမွာ သိုးေမႊးမပါေတာ့လည္း ေလာ္ဘီသမားေတြရဲ ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ေထာက္ပံ့ေၾကး ဆက္ရပါတယ္။ ဒီလုိ ယုတၱိမရွိတဲ့ကိစၥကို ဝုိင္းဝန္းေဝဖန္လို႔ သိုးေမႊးေထာက္ပံ့ေၾကးကို ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေပမယ့္ ေလာ္ဘီသမားေတြရဲ ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ေထာက္ပံ့ေၾကးအနည္းအက်ဥ္း ျခြင္းခ်က္နဲ႔ျပန္ရတဲ့ သာဓကရွိပါတယ္။ ေလာ္ဘီသမားေတြရဲ ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးမွာ အေရးပါအရာေရာက္တာ ထင္ရွားပါတယ္။

Aye Chan Mon# Credit To : VOA > ျပန္လည္ မ်ေ၀ျခင္း ျဖစ္ပါသည္