အေမရိကန္၏ စီးပြားေရး အတြက္ပါ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစသည့္ မူးယစ္ေဆးျပႆနာ

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ ခံထုတ္လုပ္ေသာ ေဆးစြဲမႈေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေပါင္း ၉၀ ဦး ေသဆံုးလ်က္ရွိသည္။ ၎အျပင္ ယင္းမူးယစ္ေဆးစြဲမႈျပႆနာေၾကာင့္ လူေပါင္း သန္းႏွင့္ခ်ီလ်က္ လုပ္သားအင္အားစုမွ ထြက္ခြာေန ၾကရေသာေၾကာင့္ အေမရိကန္၏စီးပြားေရးအတြက္ပါ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစလ်က္ရွိေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက သတိေပးလ်က္ရွိသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ၂ ဒသမ ၄ သန္းခန္႔သည္ ေမာ္ဖင္းႏွင့္ ဟီး႐ိုးအင္းကဲ့သို႔ နာက်င္မႈသက္သာေစေသာ ေဆး၀ါးမ်ား အပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆးမ်ားျဖစ္သည့္ ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ခံ ထုတ္လုပ္ေသာ ပစၥည္းမ်ား စြဲလန္းေနေၾကာင္း ခန္႔မွန္းခ်က္ ထြက္ေပၚလာခ်ိန္၌ အေမရိကန္သမၼတေဒၚနယ္ထရန္႔က ယင္းအေနအထားကို ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေနတစ္ရပ္အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။

ထရန္႔၏ အၾကံေပးပုဂၢိဳလ္မ်ားေကာင္စီ (CEA) က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဘိန္းျပႆနာေၾကာင့္ အေမရိကန္၏စီးပြားေရးသည္ ေဒၚလာ ၅၀၄ ဘီလ်ံ သို႔မဟုတ္ ဂ်ီဒီပီ၏ ၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ဆံုး႐ႈံးခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ၎အျပင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ စရိတ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ခဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားေၾကာင့္ ယခင္ခန္႔မွန္းထားသည္ထက္ ဆံုး႐ႈံးမႈ မ်ားစြာပို၍ျမင့္မားေၾကာင္း ခန္႔မွန္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ မူးယစ္ေဆး အလြန္အကြၽံ သံုးစြဲမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား ၅၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ယင္းတို႔ထဲမွ ထက္၀က္ေက်ာ္သည္ ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ခံ ထုတ္လုပ္ေသာ မူးယစ္ေဆးမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏို၀င္ဘာ ၂၀ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ CEA ၏ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

“ဒီျပႆနာဟာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ႏႈန္း နဲ႔ ပိုမိုဆိုးရြားလာေနၿပီး ဘိန္းေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈေတြက ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ႏွစ္ဆတက္လာၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၆ ႏွစ္အတြင္း ေလးဆ တက္လာပါတယ္” ဟု အစီရင္ခံစာ၌ ေျပာၾကားထားသည္။

အေမရိကန္၏လုပ္ငန္းမ်ားသည္ လစ္လပ္ေနေသာေနရာမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္သည့္ လုပ္သားမ်ား ရွာေဖြရန္ ႐ုန္းကန္ေနရၿပီး အေမရိကန္၏ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းသည္ ၄ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့သည္။ ယင္းမွာ အလားအလာရွိသည့္ လုပ္သားအင္အား ပမာဏမ်ားစြာသည္ အလုပ္အတြက္ စဥ္းစားေပးျခင္းမွ ဖယ္ထုတ္ခံရျခင္း သို႔မဟုတ္ အလုပ္ မလုပ္ႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

■ လုပ္သားမ်ား ဆံုး႐ႈံးမႈ

“မူးယစ္ေဆးစြဲမႈ ပ်ံ႕ႏွံ႔ျခင္းက သူတို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးအရ ထုတ္လုပ္မႈႏႈန္း အေကာင္းဆံုး ႏွစ္ေတြမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသား လုပ္သားေတြကို မစြမ္းမသန္ ျဖစ္သြားေစတဲ့အတြက္ အေမရိကန္စီးပြားေရးကို ထိခိုက္ေစပါတယ္” ဟု ၾသဇာႀကီးမားေသာ အၾကံေပးအဖြဲ႕တစ္ ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာင္စီမွ က်န္းမာေရးႏွင့္ စီးပြားေရးကြၽမ္းက်င္သူ ေသာမတ္ေဘာ္လီကီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

Federeal Reserve ၏ ဥကၠ႒ ဂ်က္နက္ယယ္လင္က မူးယစ္ေဆးစြဲမႈပ်ံ႕ႏွံ႔ျခင္းသည္ အဓိက အသက္အရြယ္၌ရွိေသာ လုပ္သားမ်ား (အထူးသျဖင့္ အသက္ ၂၅ ႏွင့္ ၅၄ အၾကား) လုပ္သားအင္အားကို က်ဆင္းေစမႈ၌ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း လြန္ခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္အတြင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၎အျပင္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ ၎၏ေနရာကိုဆက္ခံမည့္ ဂ်ာ႐ုန္းေပါင္၀ဲက ယယ္လင္၏ သံုးသပ္ခ်က္ကို ထပ္မံ ထင္ဟပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

လုပ္သားအင္အား ပါ၀င္မႈႏႈန္းသည္ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားအတြင္းမွ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္အထိ ၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့ရာမွ သံုးႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း ၆၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္သို႔ က်ဆင္းသြားေၾကာင္း အစိုးရ၏ အခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ က်ဆင္းသြားရ ျခင္း အေၾကာင္းတရားမ်ားထဲ၌ အသက္အရြယ္ အိုမင္းလာေသာလူမ်ားေၾကာင့္ ပါ၀င္ေသာ္လည္း လုပ္သားအင္အားစုအတြင္းရွိ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသား အမ်ဳိးသားမ်ားမွာလည္း ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၇၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာမွ ၇၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္သို႔ က်ဆင္းသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ပရင္စတန္တကၠသိုလ္မွ စီးပြားေရးပညာရွင္ အလန္ခ႐ူဂ်ာက ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲမႈ ျမင့္တက္လာျခင္းက တူညီေသာအခ်ိန္အပိုင္းျခားအတြင္း အမ်ဳိးသား လုပ္သားအင္အားပါ၀င္မႈကို ရာခိုင္ႏႈန္း ၂၀ ခန္႔ က်ဆင္းေစမႈအတြက္ တာ၀န္ရွိႏုိင္သည္ဟုလည္းေကာင္း၊ အမ်ဳိးသမီး လုပ္သားအင္အား ပါ၀င္မႈကို ၂၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းခန္႔ က်ဆင္းေစမႈအတြက္ တာ၀န္ရွိႏုိင္သည္ဟုလည္းေကာင္း ခန္႔မွန္းခဲ့သည္။

ခ႐ူဂ်ာက ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ခံထုတ္လုပ္ေသာ မူးယစ္ေဆးမ်ား အမ်ားဆံုးသံုးစြဲသည့္ေဒသမ်ား၌ ယင္းကဲ့သို႔ လုပ္သားအင္အား က်ဆင္းမႈကို သိသိသာသာ ေတြ႕ရွိရသည္ဟုလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“အေၾကာင္းတရားမ်ားစြာက အလုပ္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တြန္းအားတစ္ရပ္ကေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ေဆးကုသေရးစနစ္နဲ႔ ေဆး၀ါးကုမၸဏီေတြ ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္” ဟုလည္း ခ႐ူဂ်ာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သူက “နာက်င္မႈ သက္သာေစရေအာင္လို႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြအမ်ားႀကီးဟာ ဘိန္းကေန တစ္ဆင့္ခံထုတ္လုပ္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြကို ညႊန္ၾကားခဲ့ၾကပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။

ေဘာ္လီကီက ဘိန္းစြဲမႈျပႆနာသည္ မူးယစ္ေဆးမ်ားကို အလြန္အကြၽံ ညႊန္ၾကားခဲ့မႈမွ ျမစ္ဖ်ားခံေၾကာင္း ေထာက္ခံခဲ့ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ အတြင္း မူးယစ္ေဆးမ်ားကို ဆရာ၀န္မ်ားက ညႊန္ၾကားခဲ့မႈသည္ ရာခုိင္ႏႈန္း ၃၀၀ အထိ တက္လာေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့သည္။

“၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ဘိန္းကေန တစ္ဆင့္ခံ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြကိုညႊန္ၾကားမႈ ပမာဏဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားတိုုင္း အဲဒီေဆးေတြကို ေဆးပတ္လည္ေအာင္ သံုးစြဲဖို႔ သီတင္းသုံုးပတ္စာေလာက္ ရွိပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ေဘာ္လီကီက အဆိုပါ နာက်င္မႈ သက္သာေစေသာ ေဆး၀ါးမ်ားအား အျပင္းအထန္ အလြန္အမင္းဆြဲေဆာင္ေသာ ေစ်းကြက္ကိုဖန္တီးသည့္ ေဆး၀ါးကုမၸဏီမ်ားမွာလည္း အဓိကက်ေသာ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဥပမာအားျဖင့္ အေနာက္ဗာဂ်ီးနီးယား ျပည္နယ္သို႔ ေဆးကုမၸဏီမ်ားက ေျခာက္ႏွစ္အတြင္း ေဆးျပားေပါင္း သန္း ၇၈၀ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ၿပီး လူဦးေရ ၁ ဒသမ ၈ သန္းရွိသည့္ အဆိုပါျပည္နယ္၌ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ခံ ထုတ္လုပ္ေသာ မူးယစ္ေဆးမ်ား အလြန္အကြၽံ သံုးစြဲမႈေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ခုန္တက္ခဲ့သည္။

■ အာမခံ မူ၀ါဒမ်ား

လုပ္သားေစ်းကြက္အေပၚ ထိခိုက္မႈအျပင္ အေမရိကန္ စီးပြားေရးတစ္ရပ္လံုးသည္ မူးယစ္ေဆးစြဲျခင္းပ်ံ႕ႏွံ႔မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားရမႈမ်ား ရွိေနသည္။ အလုပ္မရွိဘဲ ေဆးစြဲေနသူမ်ားသည္ ၀င္ေငြမရွိေသာေၾကာင့္ စီးပြားေရး ႀကီးထြားမႈအတြက္ အဓိကေမာင္းႏွင္အားက အိမ္ေထာင္စုမ်ား၏ သံုးစြဲမႈျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ကဲ့သို႔ေသာ ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ အိမ္စရိတ္အတြက္ သံုးစြဲမႈလည္း မျပဳႏုိင္ေတာ့ေပ။

အလုပ္ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားစြာအတြက္ မူးယစ္ေဆး စစ္ေဆးမႈမ်ားလိုအပ္ၿပီး ျပစ္မႈမွတ္တမ္းရွိသည့္ လုပ္သားမ်ားကိုလည္း ခန္႔ထားမည္ မဟုတ္ေပ။ မူးယစ္ေဆးစြဲသူမ်ားစြာတို႔၌ ျပစ္မႈမွတ္တမ္းမ်ားရွိတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔အား အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေအာင္ တြန္းပို႔လ်က္ရွိသည္။

အ့ံၾသဖြယ္ေကာင္းေသာ ေတြ႕ရွိခ်က္တစ္ရပ္မွာ အေမရိကန္အာမခံ မူ၀ါဒမ်ားသည္ ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ခံထုတ္လုပ္ေသာ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ားကို အလြန္အကြၽံသံုးစြဲျခင္း၌ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနမႈျဖစ္သည္။ ယင္းမူ၀ါဒမ်ားက နာတာရွည္ ခါးနာျခင္းကဲ့သို႔ေသာ ေ၀ဒနာမ်ားကိုကုသရန္ အေၾကာျပင္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ ေဆးစြဲမႈနည္းပါးသည့္ အျခားကုထံုးမ်ားထက္ ယင္းမူးယစ္ေဆးမ်ားအတြက္ ပိုမိုရက္ေရာစြာ ေပးထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

၎အျပင္ က်န္းမာေရးအာမခံ မရွိသူမ်ားသည္ ေဒၚလာေထာင္ခ်ီကုန္က်ႏုိင္သည့္ ဒူးေခါင္းခြဲစိတ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ သြားမ်ားကို ႏုတ္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ ပိုမုိအကုန္အက်မ်ားသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအစား ပိုမိုတက္ႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္ ဘိန္းမွတစ္ဆင့္ခံထုတ္လုပ္ေသာ ေဆး၀ါးမ်ားဘက္သို႔ တိမ္းညြတ္သြားတတ္ၾကသည္။

writer: နရီမင္း

Eleven Media Group